Król Żydów królem Polski? Słowo o perwersji intronizacyjnej

Jak to jest, że królestwem króla Żydów miałby być akurat ten kraj, na którego terenie kilka milionów europejskich Żydów została zamienionych na dym i popiół? I w którym także obecnie na legalnej demonstracji można współcześnie usłyszeć wezwania do mordowania Żydów? 

Na początek muszę się przyznać do własnej ignorancji, która nie przystoi komuś z uniwersyteckimi dyplomami studiów teologicznych. Otóż, do czasu przeczytania tekstu Zbigniewa Nosowskiego „Dlaczego tak długo trwają kościelne dochodzenia w sprawie abp. Dzięgi?” nie miałem pojęcia, że już od piętnastu miesięcy Jezus Chrystus jest oficjalnie królem Polski. 

Jak się dowiaduję, to „epokowe wydarzenie” dokonało się za sprawą aktu intronizacji poprowadzonego przez abp. Andrzeja Dzięgę 31 października 2020 r. w Świebodzinie (opis znaleźć można w artykule Nosowskiego, a zapis wideo całego nabożeństwa znajduje się tutaj). W pewnym stopniu tłumaczy to moją ignorancję. Bowiem do jakichkolwiek prób zainteresowania się duszpasterską działalnością metropolity szczecińsko-kamieńskiego zniechęcił mnie definitywnie on sam ponad pół roku przed tym wydarzeniem, kiedy wystosował do swoich diecezjan list pasterski, w którym de facto przekonywał ich, że wyrazem chrześcijańskiej wiary jest bazujące na zabobonach przekonanie, że wirus nie może być przenoszony za pośrednictwem wody święconej, rąk kapłańskich czy rozdawanej komunii. 

Dodać trzeba, że ten jego list napisany był wówczas właściwie w kontrze do wygłaszanych już od kilkunastu dni apeli przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski w sprawie rygorów epidemiologicznych w kościołach. Oczekiwałem więc, że enuncjacjami abp. Dzięgi i ich publicznym skorygowaniem zajmie się stosowna komisja KEP czy dykasteria watykańska. Nic takiego jednak nie nastąpiło. Wykładnią poprawnej nauki katolickiej zajmowali się publicyści, biskupi milczeli. Jedyną kościelną (którą jednak tylko potocznie można by nazwać „kościelną”), publiczną reakcją, z jaką się spotkałem, był artykuł ks. prof. Alfreda Wierzbickiego „Słuchać biskupa czy rozumu?” opublikowany w portalu Więź.pl. Uznałem zatem, że skoro biskupi mają w nosie fakt, że ich kolega oficjalnie naucza bredni, to niby czemu ja mam się jakimś tam Dzięgą przejmować. 

Świadome przyzwolenie?

Désintéressement biskupów względem podejrzanych działań ich kolegi widać także w sprawie rzeczonej intronizacji. Trzeba by nawet mówić o świadomym przyzwoleniu na takie działania. Przecież Świebodzin nie leży na terenie diecezji szczecińsko-kamieńskiej, lecz zielonogórsko-gorzowskiej. Zgodnie więc z normami kościelnymi taka uroczystość nie mogła się odbyć bez wiedzy i zgody przynajmniej miejscowego ordynariusza. 

Abp Dzięga nie wahał się swoich wyczynów podpierać autorytetem Biblii. Jego zdaniem „Pismo Święte całe aż tętni duchem intronizacyjnym”. Nie mam jednak pojęcia, o jakim Piśmie Świętym mówił arcybiskup. Czy aby na pewno chrześcijańskim? Jeśli chodzi o przyjmowane przez chrześcijan Pismo Święte, to w swojej bibliotece mam wydania krytyczne jego ksiąg w językach oryginalnych, mam kilkanaście różnych przekładów tychże ksiąg na język polski, mam egzemplarze Biblii w kilkunastu innych językach… i jakoś nie mogę się dopatrzyć, żeby w którymkolwiek z nich była najdrobniejsza wzmianka o tym, że Jezus jest (ma być?) królem Polski. 

Jako przejaw dość ogólnie pojmowanego ducha intronizacyjnego można wprawdzie zinterpretować wspomniane w Ewangeliach próby obwołania Jezusa królem, ale trzeba przy tym zauważyć, że nastawienie Jego samego do takich prób było ambiwalentne: raz przed nimi uciekał (zob. J 6, 15), innym razem – jak przy mającym miejsce kilka dni przed śmiercią wjeździe na osiołku do Jerozolimy (Mt 21, 1-11; Mk 11, 1-11; Łk 19, 29-40; J 12, 12-19) – na takie działania przyzwalał. Konieczne jest jednak podkreślenie, że w tym drugim wypadku chodziło jednoznacznie o obwołanie Jezusa królem Żydów (co wyrażały też używane zamiennie zwroty „Król Izraela” czy „Syn Dawida”). I to właśnie historiozbawcza treść zawarta w tym określeniu wydaje się główną przyczyną Jezusowego przyzwolenia. 

Podstawą dla chrześcijańskiej wiary w Jezusa jest uznanie faktu, że jest On królem Żydów. Pięknie i dobitnie ukazuje to pierwsza księga Nowego Testamentu, Ewangelia wg św. Mateusza. Centralną ideą autora tej Ewangelii jest wykazanie, że Jezus jest zapowiedzianym i oczekiwanym w Izraelu Mesjaszem (dosłownie to oznacza przecież fundamentalne wyznanie wiary, że Jezus jest Chrystusem). To dlatego zarówno przy narodzeniu, jak i przy śmierci Jezusa pojawia się w tej Ewangelii zwrot „król Żydów” (gr. ho basileus ton Ioudaion). Nie jest to przypadek.

W zamyśle autora pierwszej Ewangelii ten tytuł jest bowiem klamrą, która spina całe życie Jezusa: rodzi się On i umiera jako król Żydów. Jest to tytuł mesjański – zauważmy np., że słysząc przybyłych ze Wschodu mędrców rozpytujących o nowo narodzonego króla Żydów, ani Herod, ani zebrani przez niego arcykapłani i uczeni, nie mają wątpliwości, że chodzi właśnie o Mesjasza, a nie o jakiegoś kolejnego władcę-figuranta narzuconego przez Rzym. Bo Mesjasz jest królem Żydów. Jak słusznie pisze Daniel Gruber: „Każda teologia, która przedstawia Chrystusa jako tego, który nie jest królem Żydów, przedstawia fałszywego Mesjasza. Taki Chrystus mógłby czynić cuda. Mógłby być założycielem wielkiej, ogólnoświatowej religii. Ale nie mógłby być Mesjaszem Izraela. A jeśli tak, to byłby kolejnym oszustem”. 

To nie Jezus znany z Ewangelii

Nie ukrywam, że jestem zdecydowanym przeciwnikiem dawania miejsca w Kościele tzw. ruchom intronizacyjnym. I bynajmniej nie chodzi mi tu tylko o folklorystyczne przejawy ich działania, które być może pasowałyby do jakichś festynów rekonstrukcyjnych, turniejów rycerskich czy tym podobnych imprez, ale na pewno nie są na miejscu w zgromadzeniach liturgicznych. Głównym motywem mojego oporu są bowiem racje teologiczne. Za wszystkimi tymi inicjatywami obwołania Chrystusa królem Polski stoi przecież w gruncie rzeczy próba reanimacji skompromitowanej pseudoteologii substytucji pomieszanej ze zwulgaryzowanymi odwołaniami do mesjanizmu polskiego. Wszystko to razem wzięte dość daleko odbiega od ortodoksji chrześcijańskiej. Nie wspominając już o intronizacyjnych wątkach, które kojarzą się najprędzej z biblijną historią o wprowadzeniu kultu złotego cielca (kto wie, może i w tej historii biblijnej dopatrywał się abp Dzięga tętniącego w całym Piśmie Świętym ducha intronizacyjnego?). 

Last but not least: jeszcze 80 lat temu prawie w każdym polskim mieście istniała społeczność żydowska, która stanowiła liczoną w dziesiątkach procent część jego ludności (nierzadko połowę i więcej, a zdarzały się nawet takie miasta, gdzie ponad 80 procent mieszkańców było Żydami). W następnych kilku latach ponad 90 procent z tych żydowskich mieszkańców – od niemowląt po starców – zostało zamordowanych. Dziś w większości tych miast nie tylko, że nie żyje ani jeden Żyd, to bardzo często nie ma też pomnika upamiętniającego tę najliczniejszą zazwyczaj grupę ofiar niemieckiej okupacji z danej miejscowości. Nierzadko w rażącym przeciwieństwie do tego, jak traktowane jest męczeństwo innych miejscowych pomordowanych, żydowskim ofiarom nie poświęca się pomników, tablic pamiątkowych, rocznicowych uroczystości, nazw ulic i placów, szkolnych akademii, itd. Jakby fizyczne ich unicestwienie to było mało i chciano unicestwić ich do reszty… 

I to ma być ten kraj, którego królem jest Jezus? 

Jak to jest, że królestwem króla Żydów miałby być akurat ten kraj, na którego terenie ogromna większość, kilka milionów europejskich Żydów, została zamieniona na dym i popiół? Królestwem króla Żydów ma być akurat kraj, w którym niedługo po tej hekatombie miał miejsce ostatni w Europie pogrom ocalałych z zagłady niedobitków? Królestwem króla Żydów ma być kraj, z którego jeszcze w latach 60. XX wieku miało miejsce wielkie wypędzenie kilkudziesięciu tysięcy Żydów? To ma być akurat kraj, w którym po dziś byle wzmianka o Żydach czy Izraelu wywołuje falę antysemickiego hejtu w komentarzach? W którym wciąż widok namalowanej na murze Gwiazdy Dawida wiszącej na szubienicy nie należy bynajmniej do rzadkości? W którym na legalnej demonstracji można współcześnie usłyszeć wezwania do mordowania Żydów? 

Gdyby pragnieniem króla Żydów było, aby jego królestwem był akurat taki kraj – byłoby to świadectwem jego niesamowitej wprost perwersji. Niewątpliwie nie jest to więc Jezus znany z Ewangelii. 

Zasadnicza poprawa stosunku Polaków do Żydów na pewno lepiej służy królewskości Jezusa niż wszystkie akty intronizacyjne razem wzięte. Zintensyfikowanie wysiłków duszpasterskich na polu działań zmierzających do takiej poprawy zdecydowanie przybliża nas do Ewangelii, umizgi do ruchów intronizacyjnych – od niej oddalają. 

Przeczytaj także: „A wy za kogo mnie uważacie?”. Rabin odpowiada na pytanie Jezusa