Ks. Halík: Nie załamujmy rąk nad tym, że wiele konfesjonałów jest pustych

Niemało chrześcijan wie lub przeczuwa, że to, co ich oddziela od Boga, jest o wiele głębszą i subtelniejszą, szarą rzeczywistością niż to, co wyliczają tradycyjne „rachunki sumienia” – pisze w „Tygodniku Powszechnym” ks. Tomáš Halík.

„Tygodnik Powszechny” publikuje najnowszy esej ks. Tomáša Halíka (w tłumaczeniu Tomasza Maćkowiaka) o tym, że praktyka spowiedzi potrzebuje dziś w Kościele reformy.

Według duchownego rachunek sumienia i wyznawanie grzechów stały się „niezrozumiałe i niezręczne – prawdopodobnie dlatego, że także z winy określonej teologii i wychowania religijnego doszło do zniekształcenia pojęcia grzechu”, ludzie w książkowych „rachunkach sumienia” „nie widzą już dziś prawdy o swoim życiu”.

„Bóg nie będzie nas sądził według owych spisów grzechów i pseudo­grzechów, ale według autentyczności, prawdziwości czy ­nieprawdziwości naszego życia, według wierności naszemu osobistemu powołaniu” – stwierdza ks. Halík.

W jego ocenie „być może nie trzeba załamywać rąk nad tym, że wiele konfesjonałów jest pustych. Widocznie owa klasyczna, tradycyjna postać spowiedzi (i przyznajmy, w wielu przypadkach całkiem jałowa) będzie ­zanikać dalej. Niemało chrześcijan wie przecież albo przynajmniej przeczuwa, że to, co ich oddziela od Boga, jest o wiele głębszą i subtelniejszą, szarą rzeczywistością niż to, co wyliczają tradycyjne «rachunki sumienia»”.

Teolog zaznacza, że wierzy „w siłę łaski, którą proponuje sakrament pojednania”, jednocześnie wyraża obawę, że siłę tę osłabia nadmierne poleganie na automatyce sakramentu, „oderwane od dialogicznego spojrzenia na cały życiowy kontekst wierzącego, na jego drogę dojrzewania”.

„To, czego bardzo potrzebujemy i co słusznie będzie od Kościoła coraz bardziej oczekiwane i pożądane – to profesjonalne, cierpliwe i naprawdę uzdrawiające towarzyszenie duchowe (…), ze zrozumieniem i szacunkiem dla wolności i odpowiedzialności każdego, wsparcie na drodze do dojrzałości i odpowiedzialności” – podkreśla czeski duchowny.

Zwraca też uwagę, że „do towarzyszenia duchowego nie są bezwarunkowo potrzebne święcenia, jakkolwiek połączenie kapłańskiej służby sakramentalnej ze sztuką duchowego towarzyszenia jest bardzo potrzebne – a jednak charyzmaty ludzi są różne”. „Będziemy potrzebować wielu teologicznie i psychologicznie wykwalifikowanych ludzi, którzy w służbie duszpasterskiej mogą uwzględnić także perspektywę własnego doświadczenia małżeńskiego i rodzicielskiego doświadczenia zdobytego w środowiskach niekościelnych” – czytamy.

O spowiedzi w czasie pandemii pisał na naszych łamach ks. Wojciech Kućko: „W sytuacji nadzwyczajnej potrzebne jest odwoływanie się do różnych form pokuty, które mogą pomóc wiernym, oddzielonym od życia sakramentalnego, w uzyskaniu przebaczenia grzechów”.

Z kolei ks. Stanisław Adamiak na łamach kwartalnika „Więź” zauważał, że „historia Kościoła to historia zmniejszania pokuty: starożytne synody i wczesnochrześcijańskie penitencjały wymagały całych lat pokutowania, z upływem wieków czas ten stopniowo się skracał, aż doszliśmy do formy dzisiejszej”.

Przeczytaj też: Anateizm: nowe otwarcie dla wiary? Rozmowa z ks. Tomášem Halíkiem

DJ