Potrzebujemy Jezusa, który przyjdzie i przemieni wino w wodę, gdzie winem są nasze pewniki, nieomylne recepty na życie, moralizowanie, wykazywanie błędów i pomyłek innych.
Jajecznica, ser, bułka, dżem, herbata, awokado – takie śniadanie* przygotował mój serdeczny znajomy, Waldemar Radacz, ksiądz luterański, mąż wyjątkowej Halina Radacz. Spotkaliśmy się dzisiaj rano w jego domu parafialnym, czyli – po naszemu – na plebanii. Przeżycie było tym większe, że nie pamiętam, kiedy ostatnio jadłem śniadanie w towarzystwie drugiego człowieka. On – poważny proboszcz, absolwent kilku uniwersytetów, znawca sztuki, mąż, ojciec. Ja – sztubak w kapłaństwie, raczkujący proboszcz, wieczny student, pozbawiony talentów, znawca kompletnie niczego, celibatariusz. Dlaczego takie spotkanie?
Trwa Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan. Nikt nie powiedział, że mamy „tylko” się modlić. Śniadanie trwało ponad dwie godziny. Rozmawialiśmy o Bogu, naszych Kościołach i parafiach przez nas prowadzonych, wspominaliśmy ks. abp. Henryka Muszyńskiego i Zjazdy Gnieźnieńskie, rozmawialiśmy o Dietrichu Bonhoefferze i Martinie Lutrze, zastanawialiśmy się nad przyszłością, dzieliliśmy się radościami, nadziejami, ale także troskami i problemami, mówiliśmy o tym, o czym piszę poniżej. Przygotowywaliśmy również nasze wspólne nabożeństwo ekumeniczne, które miało się odbyć w najbliższą niedzielę.
Waldemar, podobnie jak polscy księża katoliccy, również odwiedza swoich parafian: Anglików, Niemców, Polaków, Brazylijczyków i innych. Ostatnio odwiedził jedną z parafianek – schorowaną, starszą już, poruszającą się na wózku inwalidzkim. Kobieta mieszka samotnie w londyńskiej dzielnicy Hackney. Zastał ją bardzo zamyśloną, prawie nieobecną. „Jezus to był ktoś!” – powiedziała, przerywając milczenie. „Potrafił przemienić wodę w wino! Jakie by to było wydarzenie, gdyby przyszedł tu – na Hackney – i przemienił wino w wodę!”. „Wino w wodę?” – zapytał zdziwiony proboszcz. „Tak, wino w wodę i właśnie tutaj, gdzie mnóstwo ludzi pije, ćpa; gdzie piją całe rodziny – rodzice ze swoimi dziećmi” – dodała kobieta.
Dobrze wiemy, jak wiele jest na świecie takich miejsc, gdzie obecność Jezusa jest pożądana. W zasadzie cały świat potrzebuje Jego obecności! Jednak kiedy tak zastanawiam się nad tym, co powiedziała owa kobieta, chciałbym zobaczyć w tym metaforę i odnieść to nie tyle do codziennej ludzkiej egzystencji, co do naszej kondycji duchowej jako chrześcijan.
Jezus przemieniający wodę w wino to Jezus, który może przemienić niewiarę i pogaństwo w wiarę opartą na żywej relacji z Bogiem. Z pewnością tego potrzebujemy i tak też często odczytujemy tę ewangeliczną scenę z Kany Galilejskiej. Potrzebujemy jednak również Jezusa, który przyjdzie i przemieni wino w wodę, gdzie winem są nasze pewniki, nieomylne recepty na życie (zwłaszcza dawane innym), moralizowanie, nieustanne wykazywanie błędów i pomyłek innych.
Potrzebujemy Jezusa, który taką „wiarę” – „wiarę” redaktorów i publicystów katolickich atakujących i obrażających biskupa Rzymu, „wiarę” nieomylnych księży walczących i potępiających wszystko i wszystkich, ekspertów od wszystkiego, „wiarę” katolików wierzących bardziej w obecność szatana w maskotkach Hello Kity i wydrążonych dyniach niż w moc Bożą, a więc „wiarę” patologicznie niezachwianą, mocną i przesłodzoną, niczym portugalskie Porto, ale jednocześnie utkaną z naszych lęków i obaw przed kapitulacją Boga wobec zepsutego świata i zwycięstwa zła nad dobrem – przemieni w wiarę prawdziwą, czystą, ufną, radosną, pełną nadziei i świadomości, że przecież Bóg już zwyciężył, a dokonało się to na krzyżu raz na zawsze!
Nie chodzi o rozwodnienie wiary autentycznej, relatywizowanie, lecz o przemianę naszej postawy wobec Boga i człowieka. Chodzi o to, abyśmy z pancernych defensorów stali się autentycznymi uczniami Jezusa, jak ci, których Jezus sam przywołuje do siebie w dzisiejszej Ewangelii (Mk 3,13-19), i których powołuje, aby szli i innych czynili Jego uczniami. Chodzi o to, abyśmy w drugim człowieku potrafili zobaczyć Bożą obecność. Chodzi o to, aby nasza wiara nie stała się ideologią pośród innych ideologii tego świata.
Jeśli ktoś ma odpowiedzi na wszystkie pytania, oto dowód, że Bóg nie jest z nim. To dowód, że jest fałszywym prorokiem, który używa religii do swoich celów
Fundamentem jest to, co powiedział papież Franciszek: „Jeśli ktoś mówi z całkowitą pewnością, że spotkał Boga, i nie ma nawet cienia wątpliwości, to nie jest w porządku. Dla mnie to istotny klucz. Jeśli ktoś ma odpowiedzi na wszystkie pytania, oto dowód, że Bóg nie jest z nim. To dowód, że jest fałszywym prorokiem, który używa religii do swoich celów. Wielcy przewodnicy ludu Bożego, tacy jak Mojżesz, zawsze pozostawiali miejsce dla wątpliwości. (…) Mam jeden pewnik dogmatyczny: Bóg jest w życiu każdej osoby, Bóg jest w życiu każdego. Nawet jeśli czyjeś życie jest katastrofą, zniszczone przez występki, narkotyki czy cokolwiek, Bóg jest w jego życiu. Można i trzeba szukać Go w każdym życiu ludzkim” (rozmowa o. Antonio Spadaro, „Civiltà Cattolica”, tłum. Paweł Bravo i o. Kasper Mariusz Kaproń, „Leczmy rany”, „Tygodnik Powszechny” nr 39, 29 września 2013).
„Co nie jest chwiejne, jest nietrwałe” – to słowa nader często przeze mnie cytowanego ks. Tomáša Halíka – wybitnego czeskiego teologa. Między innymi na tym chyba polega ekumenizm, że w drugim człowieku dostrzegamy przede wszystkim Bożą obecność i nie obawiamy się, że spotkanie z nim zniszczy naszą wiarę. Nie tylko, że tej wiary nie niszczy, ale bardzo ją pogłębia i oczyszcza z tego wszystkiego, co przeszkadza jej rozwojowi.
„Rabbi Szneur Zalman zapytał jednego z uczniów: «Co to jest Bóg?». Uczeń milczał. Rabbi zapytał powtórnie, a potem po raz trzeci: «Dlaczego milczysz?» – «Bo ja nie wiem». – «A czy ja wiem?» – rzekł rabbi. «Ale muszę powiedzieć, bo właśnie to ja muszę powiedzieć: On tu jest na pewno, a oprócz Niego nic tu nie jest pewne, i to właśnie jest On!»” (z opowieści Chasydów).
* Śniadanie miało miejsce przed sześcioma laty. Wtedy też powstał niniejszy tekst. Przypominam go z okazji zakończonego Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan. Później też te „śniadania ekumeniczne” odbywały się regularnie.
Przeczytaj także: Kościół, który nie musi się martwić o swój byt, nie martwi się też o swoich wiernych
