Abp Polak: Tylko stając w prawdzie i biorąc odpowiedzialność, odbudujemy naszą wiarygodność

Oczyszczenie Kościoła w Polsce jest możliwe tylko na drodze uczciwego rozliczenia przestępstw wykorzystywania małoletnich, jak również wyjaśnienia zaniedbań ze strony kościelnych przełożonych – mówi abp Wojciech Polak, delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.

Współpraca Fundacji Świętego Józefa oraz Centrum Ochrony Dziecka z diecezjami, fachowe wsparcie ze strony świeckich specjalistów, a także wcielanie w życie procedur ustanowionych przez papieża Franciszka w motu proporio „Vos Estis Lux Mundi”, to priorytety służące ochronie małoletnich oraz pomocy pokrzywdzonym w Kościele w Polsce. Mówił o tym wczoraj abp Wojciech Polak, delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży, na 386. zebraniu plenarnym episkopatu na Jasnej Górze.

Abp Polak przedstawił biskupom główne kierunki działań istniejącej od początku roku Fundacji Świętego Józefa powołanej przez episkopat z myślą o osobach skrzywdzonych wykorzystaniem seksualnym.

Prymas poinformował, że na dziś projekty finansowane przez fundację koncentrują się na dwojakim rodzaju wsparcia. Pierwszy polega na współfinansowaniu terapii osobom pokrzywdzonym wykorzystaniem w okresie małoletności lub w stanie bezradności. – Fundacja nie zwalnia z odpowiedzialności przełożonych kościelnych, którzy powinni zapewnić taką pomoc osobie zranionej w Kościele. Działalność Fundacji w tym zakresie polega na wsparcia diecezji w przedłużających się terapiach lub też finansowaniu psychoterapii w sytuacjach niejasnych kompetencji diecezji zaistniałych w wyniku nowego podziału administracyjnego Kościoła – wyjaśniał abp Polak.

Drugi rodzaj działań Fundacji Świętego Józefa polega na finansowania działań instytucjonalnych, które świadczą pomoc w wymiarze diecezjalnym i ogólnopolskim. Jak zaznaczył prymas, w ramach tego obszaru zostały już wsparte finansowo m.in. projekty dziewięciu diecezji. Wsparcie ma na celu podniesieniu poziomu jakości świadczenia pomocy dla ofiar wykorzystania seksualnego, m.in. finansowane są studia dla pracowników instytucji diecezjalnych z seksuologii klinicznej czy psychoterapii.

– Przykładem takiego diecezjalnego projektu jest regionalny punkt konsultacyjny dla osób zranionych w Kościele tworzony przez Archidiecezję Poznańską we współpracy z Archidiecezją Gnieźnieńską oraz innymi sąsiednimi diecezjami, przy merytorycznym wsparciu Centrum Ochrony Dziecka w Krakowie. Punkt będzie do dyspozycji wszystkich osób potrzebujących pomocy z regionu zachodniej Polski. Ma on być miejscem pierwszego kontaktu osób skrzywdzonych z przedstawicielami Kościoła, którzy pragną pomóc i towarzyszyć m.in. poprzez udzielenie informacji, wsparcia podczas postępowania państwowego i kościelnego czy umożliwienie kontaktu z prawnikiem, psychologiem lub duszpasterzem – mówił abp Polak. Dodał, że punkt tworzą odpowiednio przeszkolone osoby, głównie świeccy, ponieważ dla niektórych osób zranionych wykorzystaniem seksualnym w Kościele spotkanie z duchownym może być trudne.

Inną instytucją wspieraną przez Fundację Świętego Józefa jest Centrum Ochrony Dziecka działające od przeszło 6 lat przy Akademii Ignatianum w Krakowie. – Nie chodzi tylko o finansowanie poszczególnych projektów, nad którymi aktualnie pracują eksperci COD oraz koordynator KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży Adam Żak SJ, takich jak budowanie systemu prewencji wykorzystywania seksualnego osób z niepełnosprawnością czy tworzenie kursów e-learningowych w zakresie prewencji dla dorosłych i młodzieżowych liderów grup duszpasterskich. Chodzi o bardziej strategiczne i perspektywiczne zabezpieczenie tej instytucji, aby możliwe było realizowanie całościowej wizji odpowiedzi Kościoła na dramat wykorzystania seksualnego osób małoletnich, zarówno w wymiarze interwencji, jak i profilaktyki uniwersalnej. Dlatego właśnie episkopat Polski jako fundator rekomendował stałe finansowanie przez Fundację funkcjonowania Centrum Ochrony Dziecka – poinformował prymas.

Jak dodał, do tej pory Fundacja przeznaczyła na realizację projektów w sumie przeszło 600 tys. zł.

Delegat episkopatu ds. ochrony dzieci i młodzieży zwrócił również uwagę na rosnące fachowe wsparcie, jakie działania przełożonych kościelnych otrzymują od świeckich specjalistów. – Myślę przede wszystkich o ekspertach zaangażowanych we współpracę z COD w realizacji programu studiów podyplomowych i w prowadzenie szerokiej działalności szkoleniowej Centrum, a także o środowisku katolików świeckich tworzących telefon zaufania oraz grupę wsparcia w ramach Inicjatywy „Zranieni w Kościele” – precyzował.

Jak zauważył abp Polak, do ważnych elementów podejmowanej przez Kościół w Polsce walki z wykorzystaniem seksualnym dzieci i młodzieży należy również stosowanie motu proprio papieża Franciszka „Vos estis lux mundi”. To obowiązujące od 1 czerwca 2019 r. prawo kościelne nakładające obowiązek zgłaszania zaniedbań kościelnych przełożonych oraz ustanawia konkretną procedurę postępowania w takich przypadkach.

– Przykładem zastosowania tego prawa jest zwrócenie się abp Wiktora Skworca do metropolity krakowskiego abp Marka Jędraszewskiego, aby przekazał Kongregacji ds. Biskupów prośbę o wyjaśnienie sprawy ks. Stanisława P., kapłana diecezji tarnowskiej oskarżanego o molestowanie nieletnich. Innym przykładem jest złożenie przeze mnie zawiadomienia do Stolicy Apostolskiej w sprawie biskupa kaliskiego po filmie braci Sekielskich – mówił prymas.

– Pragnę jasno podkreślić, że samo złożenie zawiadomienia nie rozstrzyga o winie biskupa, bo osądzenie sprawy należy do wyłącznej kompetencji Stolicy Apostolskiej. Wobec zaistnienia publicznych i tak poważnych zarzutów, uruchomienie kościelnej procedury daje rzeczywistą możliwość bp. Edwardowi Janiakowi na przedstawienie argumentów w swojej obronie. Z drugiej strony daje też szansę Ludowi Bożemu w naszej Ojczyźnie na utrzymanie zaufania do swoich pasterzy – dodał.

Według delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży, oczyszczenie Kościoła w Polsce jest możliwe tylko na drodze uczciwego i konsekwentnego rozliczenia samych przestępstw wykorzystywania małoletnich przez członków duchowieństwa, jak również wyjaśnienia i oceny zaniedbań ze strony przełożonych kościelnych. – Tylko stając w prawdzie i biorąc odpowiedzialność za wyjaśnienie wszystkich przestępstw i zaniedbań, odbudujemy naszą wiarygodność, a Kościół w Polsce odzyska zaufanie – podkreślił abp Polak.

KAI, DJ