Nie godzimy się na to, by w Rzeczypospolitej Polskiej bezczeszczono jakiekolwiek groby, bez względu na narodowość zmarłych czy przynależność do formacji wojskowych – piszą ludzie kultury, nauki i działacze społeczni w liście do ministra kultury Piotra Glińskiego.
Wyrażają w nim oburzenie i stanowczy protest przeciw bezczeszczeniu na terenie państwa polskiego ukraińskich grobów. „Wzywamy Pana do potępienia tych barbarzyńskich czynów, godzących w ogólnoludzkie wartości, w szczególności zaś te leżące u podstaw cywilizacji europejskiej, do której od wieków Rzeczpospolita Polska przynależy” – piszą.
Przypominają, że 13 stycznia Związek Ukraińców w Polsce poinformował Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Komisję Mniejszości Narodowych i Etnicznych Sejmu RP oraz Instytut Pamięci Narodowej o „kolejnym akcie profanacji oraz dewastacji ukraińskiego grobu, tym razem na terenie dawnej wsi Monasterz, położonej w gminie Horyniec w województwie podkarpackim”. Jak zaznaczają, pomnik nagrobny ukraińskich żołnierzy w Monasterzu zbezczeszczono i zdewastowano po raz pierwszy w 2015 roku.
„Od 2014 roku zbezczeszczono w Polsce, nierzadko wielokrotnie, osiem ukraińskich grobów, krzyży i pomników” – czytamy. „Ani władze centralne Rzeczypospolitej Polskiej, ani jakiekolwiek inne organy, w których kompetencjach leży ochrona cmentarzy i miejsc pamięci, nie podjęły żadnych działań, by zapobiec aktom barbarzyństwa i naprawić wyrządzone zło mimo istnienia dowodów rzeczowych, w tym upublicznionych w sieci nagrań dokonywanych czynów. W ani jednym przypadku nie doszło do ustalenia sprawców i postawienia ich przed sądem. Co więcej, żaden z tych aktów barbarzyństwa nie spotkał się z potępieniem wyrażonym publicznie przez instytucje państwa! A przecież unikając zajęcia jednoznacznego stanowiska, władze naszego państwa dają w sposób pośredni swe przyzwolenie na tego rodzaju haniebne działania” – zaznaczają autorzy listu.
Podpisują się oni „z całą mocą pod treścią Oświadczenia Związku Ukraińców w Polsce” i kategorycznie wzywają Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Pamięci Narodowej do publicznego potępienia aktów niszczenia i profanowania na obszarze państwa polskiego ukraińskich grobów i upamiętnień. Oczekują również stanowczej reakcji organów ścigania. „Nie godzimy się na to, by w Rzeczypospolitej Polskiej bezczeszczono jakiekolwiek groby i upamiętnienia, w których znajdują się ludzkie szczątki, bez względu na narodowość zmarłych, czas historyczny ich pogrzebania, czy chociażby przynależność do formacji wojskowych. Nie godzimy się na to, by uniwersalne prawo do spoczywania w spokoju po śmierci było w państwie polskim naruszane, a ślady istnienia naszych współobywateli w Rzeczypospolitej – brutalnie wymazywane z przestrzeni wspólnej” – podkreślają.
Solidaryzują się także z „postulatem Związku Ukraińców w Polsce, aby jak najpilniej władze Rzeczpospolitej w dialogu z obywatelami RP narodowości ukraińskiej wypracowały model uregulowania kwestii ukraińskich grobów i pomników stanowiących część naszego wspólnego dziedzictwa historycznego, a w szczególności dziedzictwa historycznego obywateli Polski narodowości ukraińskiej”.
List podpisali Izabella Chruślińska, Danuta Kuroń, Edwin Bendyk, Martyna Bogaczyk, Halina Bortnowska-Dąbrowska, prof. Przemysław Czapliński, Anna Dąbrowska, Tomasz Dostatni OP, Krystyna Engelking, Beata Fudalej, Grzegorz Gauden, Konstanty Gebert, Agnieszka Glińska, Witold Horowski, Jerzy Illg, Krystyna Janda, Andrzej Leder, Magdalena Łazarkiewicz, prof. Andrzej Mencwel, Joanna Onyszkiewicz, Janusz Onyszkiewicz, Grzegorz Pac, Bartosz Piechowicz, Józef Pinior, Danuta Przywara, Józef Puciłowski OP, Anda Rottenberg, Nina Smolar, Eugeniusz Smolar, Paweł Smoleński, Grażyna Staniszewska, Krzysztof Stanowski, prof. Jerzy Stępień, Rafał R. Suszek, Andrzej Szeptycki, prof. Joanna Tokarska-Bakir, ks. prof. Alfred Wierzbicki, prof. Marek Wilczyński, Agnieszka Wiśniewska, Michał Wojcieszczuk, prof. Anna Wolff-Powęska, Krystyna Zachwatowicz-Wajda.
Porażka!!!