Choć dobrze płatny, hostessing nie jest miły, łatwy ani przyjemny. To uciążliwe warunki pracy, finansowe wykorzystywanie przez pracodawców oraz molestowanie seksualne ze strony klientów.
Tekst jest wstępem do raportu „Branża hostess w Polsce. Główne problemy i kontrowersje” (Monika Kulik – koordynatorka projektu, Forum Odpowiedzialnego Biznesu; Magdalena Bigaj; Konrad Ciesiołkiewicz – przewodniczący Komitetu Dialogu Społecznego KIG; Witold Drożdż; Anna Perlik-Piątkowska; Zuzanna Rudzińska-Bluszcz)
W branży hostessingowej pracują tysiące młodych ludzi, zdecydowana większość z nich to kobiety. Każdy z nas widział je lub rozmawiał z nimi podczas promocji w supermarkecie, koncertu, imprezy sportowej lub kulturalnej. Nie mogą się bez nich obejść żadne targi branżowe, konferencje ani bankiety. Widzimy, że są młode, ładne i najczęściej stanowią „element dekoracyjny” wydarzenia. Ale nie wiemy o nich nic więcej. Nasz raport ma na celu zmianę tego stanu rzeczy.
Hostessing stanowi często pierwszą pracę młodych kobiet. Zetknięcie z rynkiem pracy bywa dla nich trudne i może negatywnie wpływać na ich późniejsze postawy życiowe z powodu nadużyć, których dopuszczają się klienci i pracodawcy. Zdarza się, że goście targów czy bankietów molestują seksualnie hostessy lub stosują wobec nich przemoc werbalną. Młode kobiety często nie potrafią lub boją się zareagować w obawie przed utratą pracy lub wypłaty. Ze strony pracodawców nadużycia polegają najczęściej właśnie na uznaniowych decyzjach co do wynagrodzenia i niewywiązywaniu się z umów.
Dotychczasowy brak zainteresowania branżą hostessingową ze strony opinii publicznej sprawia, że brakuje także wiedzy o pracy hostess. Gdy brakuje wiedzy, do głosu dochodzą stereotypy. A te przedstawiają hostessy i ich pracę w sposób nieprawdziwy i krzywdzący dla wykonujących ją kobiet. Każą nam myśleć o „ładnych, ale głupich” dziewczynach, które mają „łatwą i przyjemną pracę”, a jeśli nawet nie – to same są sobie winne, bo przecież „pracują ciałem”. Tymczasem fakty zaprzeczają stereotypom. Dlatego postanowiliśmy bliżej przyjrzeć się rynkowi hostess w Polsce.
Podczas wydarzeń biznesowych najczęściej dochodzi do molestowania seksualnego hostess. Biznes powinien więc wziąć za nie część odpowiedzialności
Na potrzeby niniejszego raportu przeprowadzono 16 pogłębionych wywiadów z hostessami oraz przeanalizowano ogólnodostępne materiały, poświęcone rynkowi hostessingowemu. Okazuje się, że w rzeczywistości wśród hostess znaczący odsetek stanowią studentki, które łączą pracę z nauką. Hostessing, choć dobrze płatny, nie jest jednak pracą miłą, łatwą i przyjemną. Poza uciążliwymi warunkami pracy największe problemy hostess to finansowe wykorzystywanie przez pracodawców oraz molestowanie seksualne ze strony klientów. Nadużycia wobec hostess stanowią w branży tajemnicę poliszynela.
Mimo że niektóre firmy rezygnują lub zmieniają formę hostessingu na bardziej równościową, środowisko jako całość nie podejmuje wystarczających działań samooczyszczających. Nie funkcjonuje chociażby zbiór zasad etycznych, który zawierałby wykaz dobrych praktyk oraz działań nieetycznych i niedopuszczalnych. Przygotowanie i wdrożenie w życie takiego dokumentu stanowiłoby pierwszy krok na drodze do stworzenia zbioru zasad etycznych branży hostessingowej.
Na wprowadzeniu w życie zbioru zasad etycznych powinno zależeć nie tylko agencjom hostessingowym, ale także firmom, które korzystają z ich usług podczas organizacji własnych eventów. To właśnie podczas wydarzeń biznesowych najczęściej dochodzi do molestowania seksualnego hostess. Biznes powinien więc wziąć za nie część odpowiedzialności.
Nadużycia na rynku hostessingowym niczym w soczewce skupiają problemy i sprzeczności związane z równouprawnieniem kobiet. Wszyscy podzielamy przekonanie o konieczności walki z dyskryminacją, uprzedmiotowieniem oraz różnymi przejawami seksizmu. Jednocześnie zgadzamy się na działanie branży, w której kobiety bywają wykorzystywane ekonomicznie i są narażone na seksistowskie zachowania i molestowanie częściej niż w innych zawodach. Nie należy odmawiać kobietom prawa do pracy hostessy, ale należy stworzyć uczciwe i godne warunki, by mogły tę pracę wykonywać.
Przedstawiony raport stanowi posumowanie naszej pracy. Zdajemy sobie sprawę z tego, że nie jest to zamknięta czy wyczerpująca analiza rynku hostess, ale pierwszy krok do poznania sytuacji osób na nim pracujących. Chcemy, aby ten raport, zwracający uwagę na kwestię warunków pracy hostess czy też narażania ich na seksistowskie zachowania i molestowanie w pracy, był początkiem dyskusji społecznej na temat standardów pracy w tej branży.
Z jednej strony zależy nam na aktywizacji środowiska branżowego – pracodawców hostess i hostów – agencji eventowych, firm PR oraz instytucji regulujących zasady działania tej branży. Z drugiej firm i instytucji – klientów, którzy przy okazji organizacji wydarzeń korzystają z usług agencji i firm eventowych. Jesteśmy przekonani, że wszystkim nam zależy, aby ta branża działała efektywnie i etycznie.
Dlatego zapraszamy Państwa do zapoznania się z treścią raportu i podjęcia dyskusji co zrobić, aby rozwijać branżę eventową w duchu odpowiedzialności społecznej biznesu, z poszanowaniem praw pracowniczych i z szacunkiem dla drugiego człowieka.
