Nie żyje kard. Godfried Danneels

Urodził się 4 czerwca 1933 w miasteczku Kanegem na terenie diecezji Brugia w zachodniej (flamandzkiej) części Belgii jako najstarszy z sześciorga dzieci. Ukończył Uniwersytet Katolicki w Louvain (Leuuven) i Papieski Uniwersytet Gregoriański w Rzymie. Święcenia kapłańskie przyjął 17 sierpnia 1957 roku, po czym do 1959 roku kontynuował studia w Rzymie.

Po powrocie do kraju przez 10 lat nauczał i był ojcem duchowym seminarium duchownego w Brugii, a w latach 1969-77 pracował na swojej dawnej uczelni w Louvain. Jednocześnie był redaktorem-wydawcą flamandzkiego międzydiecezjalnego przeglądu teologicznego „Collationes” i odpowiadał za diakonat stały w diecezji.

4 listopada 1977 roku Paweł VI mianował go biskupem Antwerpii. W dwa lata później – 19 grudnia 1979 – został arcybiskupem Brukseli. Z urzędu stał się wówczas prymasem Belgii, a z początkiem następnego roku również biskupem polowym i przewodniczącym episkopatu. Na konsystorzu 2 lutego 1983 papież włączył go w skład Kolegium Kardynalskiego.

18 stycznia 2010 roku kard. Danneels, mając ponad 76 lat, ustąpił ze wszystkich zajmowanych dotychczas stanowisk i tytułów: prymasa, arcybiskupa stolicy, biskupa polowego i przewodniczącego konferencji biskupiej, ale jeszcze ponad miesiąc – do 28 lutego – zarządzał archidiecezją jako jej administrator apostolski.

Jako biskup i kardynał prymas Belgii uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach Kościoła, między innymi w 11 zgromadzeniach (zwyczajnych i specjalnych) Synod Biskupów, był kilkakrotnie wysłannikiem (legatem) papieskim na obchody różnych rocznic kościelnych we Francji, Luksemburgu i innych krajach. W latach 1990-99 pełnił funkcję międzynarodowego przewodniczącego katolickiej organizacji pokojowej Pax Christi. Konsekrował 13 biskupów.

Uczestniczył w obradach konklawe w latach 2005 i 2013, na których wybrano odpowiednio Benedykta XVI i Franciszka. Zwłaszcza za pierwszym razem uchodził za jednego z papabile.

Emerytowany prymas Belgii był jednym z czołowych współczesnych teologów katolickich, zwłaszcza w dziedzinie liturgii. Uchodził za nieformalnego przywódcę liberalnego skrzydła w Kościele – tzw. kręgu z Sankt Gallen. Wielokrotnie opowiadał się za decentralizacją władzy kurialnej przez przekazanie większych uprawnień Kościołom lokalnym, za szerszym dopuszczeniem kobiet do niektórych urzędów i stanowisk kościelnych (na przykład do diakonatu stałego). Dopuszczał możliwość stosowania prezerwatyw w zwalczaniu AIDS i uważał homoseksualizm za taką samą „naturalną skłonność” ludzką jak heteroseksualizm.

Odegrał kluczową rolę w posoborowych przemianach belgijskiego katolicyzmu. „Kierował naszym Kościołem w czasach, kiedy w społeczeństwie i Kościele dokonywały się zasadnicze przemiany” – napisał kard. Jozef De Kesel, obecny prymas Belgii.

Informacja o śmierci kardynała poruszyła papieża Franciszka, który – jak zaznaczył – bardzo wysoko cenił zdanie zmarłego: między innymi wyraźnie zażyczył sobie, aby purpurat już jako arcybiskup-senior uczestniczył w dwóch sesjach Synodu Biskupów o rodzinie w latach 2014 i 2015 r. „Był gorliwym pasterzem, który służył z oddaniem Kościołowi nie tylko w swej diecezji, ale również na szczeblu krajowym, jako przewodniczący Konferencji Episkopatu Belgii, oraz jako członek różnych rzymskich dykasterii” – napisał papież w depeszy kondolencyjnej.

Przypomniał też wrażliwość kard. Dannelsa na wyzwania współczesnego Kościoła. „Bóg powołał go do siebie w tym ważnym czasie oczyszczenia i zmierzania ku zmartwychwstaniu Pana. Proszę Chrystusa, zwycięzcę zła i śmierci, aby przyjął go do swego pokoju i swej radości” – czytamy w telegramie.

Pogrzeb odbędzie się 22 marca.

KAI, DJ