Zarówno zwolennicy PiS, jak i partii opozycyjnych, mają negatywny stosunek do swoich przeciwników politycznych, ale większe nasilenie negatywnych postaw występuje u tych drugich – wynika z najnowszych badań Centrum Badań nad Uprzedzeniami.
Centrum Badań nad Uprzedzeniami (na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego) przeanalizowało polaryzację polityczną Polaków. Badacze przyjrzeli się temu, jak preferencje polityczne mają się do postawy wobec przeciwników politycznych.
Naukowcy ustalili m.in., że zwolennicy partii opozycyjnych odczuwają silniejsze negatywne uczucia wobec sympatyków PiS niż w drugą stronę. Natężenie negatywnych uczuć wśród zwolenników opozycji było skorelowane z postrzeganą sytuacją materialną – im była ona lepsza, tym przyjaźniejszy stosunek do oponentów.
Badanie wykazało, że zwolennicy partii opozycyjnych częściej dehumanizują (przypisują niższe stadium ewolucji) sympatyków PiS niż odwrotnie. A to właśnie dehumanizacja jest jednym z istotnych wyznaczników siły konfliktów politycznych i wiąże się z agresją, stereotypizacją i dążeniem do izolacji członków grupy obcej. Bardziej skorzy do dehumanizacji w gronie przeciwników partii rządzącej byli mieszkańcy mniejszych miejscowości.
Zwolennicy opozycji mniej ufają osobom popierającym PiS niż sympatycy partii rządzącej osobom przychylnym opozycji. W grupie sympatyków opozycji większa niechęć była wśród kobiet niż mężczyzn.
Co ciekawe, przeciwnikom PiS towarzyszy również przekonanie o byciu gorzej postrzeganym przez drugą stronę sporu – zarówno na skali uczuć, jak i dehumanizacji.
Zbadano również, jak postrzeganie przeciwników politycznych ma się do uczuć (a także dehumanizacji) wobec tradycyjnie nielubianych w Polsce grup: Żydów, muzułmanów, uchodźców, homoseksualistów i osób transpłciowych. Okazało się, że wyborcy PiS w tym samym stopniu dehumanizują przeciwników politycznych co wyżej wymienione grupy – to samo dotyczy nasilenia negatywnych emocji. Z kolei zwolennicy opozycji mocniej dehumanizują sympatyków PiS niż pozostałe grupy – podobnie jak silniej odczuwają wobec nich negatywne emocje. Warto zauważyć, że o ile wśród zwolenników PiS jedyną pozytywnie – choć w bardzo niewielkim nasileniu – postrzeganą grupą są Żydzi, o tyle sympatycy opozycji pozytywnie postrzegają tylko Żydów oraz osoby homoseksualne.
Do sprawdzenia stopnia polaryzacji politycznej Polaków posłużyły dane z sondażu zrealizowanego techniką CAPI (Computer-Assisted Personal Interviews) na reprezentatywnej próbie tysiąca dorosłych Polaków. Zadanie zostało przeprowadzone w dniach 24 września – 20 listopada 2018 roku, a próbę dobrano poprzez losowanie z operatu PESEL.
Z całą treścią raportu przygotowanego przez Paulinę Górską można zapoznać się tutaj.
BB
