Bp Andrzej Czaja: Jesteśmy pełni bólu i zawstydzeni

Zostało skrzywdzonych i na całe życie okaleczonych co najmniej dziewięć osób – pisze bp Andrzej Czaja w liście pasterskim do wiernych diecezji opolskiej. – Ich cierpienie i ból, to, co przeżywają i z czym się zmagają, trudno sobie wyobrazić i nie sposób opisać. Doświadczyłem tego w niejednej rozmowie.

W niedzielę 7 października 2018 r. w kościołach diecezji opolskiej czytany będzie przejmujący list pasterski bp. Andrzeja Czai. Nawiązując do bieżących wydarzeń z życia Kościoła, biskup opolski prosi w nim swoich diecezjan „o gorliwą modlitwę w dwóch, jakże ważnych, intencjach: o wiarę dla młodego pokolenia oraz o świętość życia kapłanów i osób konsekrowanych”.

Bp Czaja przypomina o trwającym Synodzie Biskupów w Rzymie. Zachęca dorosłych mieszkańców diecezji: „Teraz, gdy trwa synod o młodzieży, jest stosowny czas na wsłuchanie się w ich oczekiwania, bóle, radości i troski. Pamiętajmy, że kluczem do budowania dobrych relacji z dziećmi jest bycie z nimi, rozmowa, słuchanie ich i dzielenie się z nimi tym, co w sercu”. Zaznacza, że „troska o młodzież nie może być jedynie dodatkowym zajęciem Kościoła, że duszpasterstwo młodzieży, podobnie jak duszpasterstwo rodzin, stanowi o dynamice i jakości życia Kościoła”.

Straszny los ofiar wykorzystania seksualnego znany jest najczęściej jedynie najbliższym. Dlatego kieruję do Was gorący apel, byście nie przemilczali znanych Wam przypadków molestowania seksualnego małoletnich – pisze bp Czaja

W najobszerniejszej części listu pasterskiego biskup opolski nawiązuje do popełnianych przez duchownych przestępstw seksualnych wobec osób małoletnich, przedstawia informacje o sytuacji w swojej diecezji, prosi o „wybaczenie ciężkich grzechów naszych” oraz apeluje o zgłaszanie przypadków molestowania seksualnego osób małoletnich. Zapowiada również diecezjalne nabożeństwo pokutne, które odbędzie się w opolskim kościele seminaryjnym w piątek 23 listopada 2018 r.

Poniżej obszerne fragmenty listu pasterskiego. Z pełną wersją można zapoznać się na stronie diecezji opolskiej.

Drodzy Diecezjanie, niestety, muszę też z bólem i przykrością wyznać, że także w szeregach duchowieństwa Kościoła Opolskiego znaleźli się kapłani, którzy się sprzeniewierzyli swemu powołaniu. Wieść o tym przekazana kapłanom w czasie konferencji rejonowych poruszyła wszystkich dogłębnie. Jesteśmy pełni bólu, zawstydzeni i bezradni wobec krzywdy, która już się dokonała i której nie da się naprawić. Wołamy do Boga o zmiłowanie i szczególne błogosławieństwo i opiekę Bożą dla wszystkich cierpiących z naszego powodu. Przepraszamy Was i prosimy o wybaczenie nam ciężkich grzechów naszych!

Dotąd uznano i orzeczono winę sześciu kapłanów diecezji opolskiej, którzy dopuścili się co najmniej raz aktu wykorzystania seksualnego wobec osoby małoletniej. Według prawa karnego chodzi o osobę do 15 roku życia włącznie, a według prawa kościelnego do 18 roku życia. Trzech z naszych kapłanów usłyszało już definitywny wyrok. Jeden został wydalony ze stanu duchownego i toczy się jego proces w sądzie państwowym, dwóch zostało skazanych prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności, jeden w zawieszeniu, a drugi odbywa karę w więzieniu. Wyrok czwartego nie jest jeszcze prawomocny. W stosunku do tych trzech toczy się postępowanie zarządzone przez Kongregację Nauki Wiary. W odniesieniu do dwóch innych orzeczono przedawnienie winy, ale Kongregacja nałożyła pokutę, bo – jak pisze papież Franciszek – „rany się nie przedawniają”. Jednego z oskarżonych księży Kongregacja uznała za niewinnego. Natomiast w ostatnim czasie przyjęliśmy jeszcze trzy inne doniesienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez kapłana diecezji opolskiej. Kończymy już postępowanie wstępne i przekażemy sprawę do prokuratury i do Kongregacji.

Bardzo ubolewam nad złem i brudem, które ujawniają się w naszych szeregach i które na różne sposoby Was ranią. Wiem, że nie jest łatwo w takich chwilach nas kochać i darzyć pełnym zaufaniem

Mamy więc dziesięć zgłoszeń, przy czym sześciu kapłanów już uznano za sprawców potwornego przestępstwa; jeden został uznany winnym przed rozpoczęciem mojej posługi biskupiej. Ofiar jest niestety więcej. Zostało skrzywdzonych i na całe życie okaleczonych co najmniej dziewięć osób. Ich cierpienie i ból, to, co przeżywają i z czym się zmagają, trudno sobie wyobrazić i nie sposób opisać. Doświadczyłem tego w niejednej rozmowie i mam tego świadomość. Dlatego w sytuacji zgłoszenia możliwości popełnienia przestępstwa nie może być innej opcji, jak zero tolerancji dla przestępcy i pełne wsparcie dla ofiary i najbliższej rodziny. Mam na myśli fachową pomoc psychologiczną i duchową oraz prawną.

Drodzy Diecezjanie, straszny los ofiar wykorzystania seksualnego znany jest najczęściej jedynie najbliższym. Dlatego kieruję do Was gorący apel, byście nie przemilczali znanych Wam przypadków molestowania seksualnego małoletnich. Na naszej stronie internetowej podany jest kontakt do ks. Sylwestra Pruskiego, który jako delegat ds. ochrony dzieci i młodzieży wysłucha każdego, kto chce zgłosić nadużycie seksualne względem osób małoletnich. W porozumieniu ze mną podejmuje on bardzo sprawnie tzw. postępowanie wstępne, po zakończeniu którego zgłaszamy sprawę do Kongregacji Nauki Wiary i do państwowych organów ścigania. Należy tu również zaznaczyć, że każdy dysponujący wiedzą na temat nadużyć seksualnych względem małoletnich ma obowiązek zgłoszenia sprawy do prokuratury.

W trosce o coraz lepszą ochronę i bezpieczeństwo dzieci i młodzieży jest obecnie przygotowywany program prewencji dla całej metropolii górnośląskiej. Rozpoczęliśmy w diecezji dzieło formacji kapłanów w tym zakresie, trwa szkolenie kilku osób, które mają utworzyć diecezjalną komisję do wdrażania prewencyjnego programu w życie. W najbliższym czasie mają powstać zasady funkcjonowania w diecezji księdza skazanego prawomocnym wyrokiem karnym, w stosunku do którego nie zapadła jeszcze decyzja Stolicy Apostolskiej, aby w przestrzeni publicznej nie dawał nikomu zgorszenia.

W sytuacji zgłoszenia możliwości popełnienia przestępstwa nie może być innej opcji, jak zero tolerancji dla przestępcy i pełne wsparcie dla ofiary i najbliższej rodziny

Wszystkich kapłanów zapraszam już dziś do udziału w nabożeństwie pokutnym przed Uroczystością Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. W kościele seminaryjnym, w piątek 23 listopada br., chcemy razem, w jedności całego prezbiterium, podjąć dzieło pokuty i przebłagania Boga za nasze grzechy.

Drodzy Diecezjanie, bardzo ubolewam nad złem i brudem, które ujawniają się w naszych szeregach i które na różne sposoby Was ranią. Wiem, że nie jest łatwo w takich chwilach nas kochać i darzyć pełnym zaufaniem. Mam jednak nadzieję, że tym bardziej otoczycie nas modlitwą i życzliwością. Bardzo Was o to proszę. Jesteśmy przecież z Was wzięci i Wam dani na drogę zbawienia. Bardzo potrzebujemy Waszej modlitwy i wielorakiego wsparcia w dziele nawrócenia i odnowy na rzecz świętego życia i posługiwania.

Niech nas Wszystkich Bóg błogosławi, od zła zachowuje i w tym, co dobre umacnia. Módlmy się do Niego wspólnie słowami dzisiejszej kolekty: „Okaż nam swoje miłosierdzie, odpuść grzechy, które niepokoją nasze sumienia”.