10 kroków w stronę dialogu z Żydami. Pomysł na wyjście z kryzysu

Najstarsza polska organizacja pozarządowa zajmująca się budowaniem więzi między współczesną Polską a społecznością żydowską na świecie Forum Dialogu przygotowała 10 wskazówek, co można i warto zrobić w obecnym kryzysie polsko-izraelskim.

„Wydarzenia ostatnich tygodni po raz kolejny udowodniły, że relacje polsko-żydowskie są zbyt ważne, by zostawić je politykom” – czytamy na stronie Forum Dialogu. Według członków tej organizacji „nowelizacja ustawy o IPN oraz późniejsze nieodpowiedzialne wypowiedzi rządzących skutkowały niespotykaną od lat falą antysemityzmu w przestrzeni publicznej, a także spowodowały nieodwracalne straty dla obrazu Polski w środowiskach żydowskich na całym świecie. To, co się dzieje, trafia na podatny grunt wieloletnich zaniedbań w edukacji o historii polskich Żydów, niezrozumienia tragedii Żydów i przyzwolenia na antysemityzm”.

Bazując na dwudziestu latach doświadczeń organizacja przygotowała 10 pomysłów na to, co może zrobić każdy, komu nie jest obojętny dialog polsko-izraelski.

1. Napisz do ocalałych i ich potomków

Odbuduj z nami i twórz nowe więzi między współczesną Polską a społecznością żydowską z całego świata. Na całym świecie mieszkają pochodzący z Polski Ocalali z Zagłady i ich potomkowie. Chcesz im powiedzieć coś ciepłego w tych trudnych dla dialogu polsko-żydowskiego dniach? Przekażemy im to. Stwórzmy wirtualny most między Polakami a Żydami na świecie. Dowiedz się więcej.

2. Wspieraj aktywistów

Wiemy, że w całej Polsce jest wiele osób, które w Twoim imieniu działają na rzecz dialogu polsko-żydowskiego. Nie pozwól, by stracili wiarę w sens swojej pracy. Daj im wsparcie. Niektórych możesz poznać tutaj. Skontaktuj się z nimi. Przyłącz się do nich. Zapytaj, jak możesz pomóc. Ty też zacznij działać. Albo przynajmniej napisz do nas, a my przekażemy im Twoje ciepłe słowa: listy@dialog.org.pl.

3. Poznaj historię swojej miejscowości

Przebuduj krajobraz historii Polski we własnej głowie, tak by historia żydowskich Polaków, naszych współobywateli, była jej oczywistą częścią. Odwiedź Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Dowiedz się, ilu Żydów mieszkało w Twojej miejscowości, kim byli, jak zginęli. Poczytaj o ich losach na przykład na portalu Wirtualny Sztetl lub stronie programu Szkoła Dialogu. Znajdź synagogę, budynek po mykwie, cmentarz, ulicę, na której było getto. Opowiedz innym, czego się dowiedziałeś, zabierz na spacer dzieci, rodziców, sąsiadów, znajomych.

4. Odwiedź obóz zagłady

Większość polskich Żydów zginęło w obozach zagłady do końca 1942 roku. W Treblince, Sobiborze, Bełżcu, Chełmnie, Majdanku, Auschwitz-Birkenau. Wywieziono tam całe miasteczka, a ich mieszkańcy zginęli w dniu przyjazdu. Odwiedź miejsce zagłady Żydów z Twojej miejscowości i uczcij ich pamięć!

5. Upamiętnij ofiary

Rozejrzyj się! Czy w Twojej miejscowości upamiętniono jej żydowskich mieszkańców? Czy jest poświęcony im pomnik? Żeby upamiętnić, nie trzeba nawet pomnika, można zorganizować marsz pamięci w dniu ich deportacji, spotkać się tego dnia na cmentarzu, przekonać, by w parafii zabiły tego dnia dzwony lub w mieście zawyły syreny. Zainspiruj się obchodami 75. rocznicy Akcji Reinhardt czy niedawnymi obchodami na Podkarpaciu. Spróbuj!

6. Zadbaj o cmentarz

Po polskich Żydach pozostało 1200 cmentarzy, często bardzo zaniedbanych. W jakim stanie jest cmentarz żydowski w Twoim mieście? Czy jest ogrodzony, posprzątany? Idź na spacer i sprawdź. Zbierz ekipę i posprzątaj cmentarz. Jak to zrobić, dowiesz się z instrukcji Komisji Rabinicznej do spraw cmentarzy.

7. Dowiedz się więcej o Zagładzie

Zagłada Żydów to wielkie liczby. Trzy miliony polskich Żydów, którzy zginęli w czasie wojny, to liczba trudna do wyobrażenia. Czytaj świadectwa Ocalałych! Zapamiętaj jedno konkretne nazwisko, biografię, los. Jest wiele wartościowych książek, które opisują niuanse relacji polsko-żydowskich w czasie II wojny światowej i dramatyczne losy polskich Żydów. Nie wiesz, po co sięgnąć? Sprawdź książki wydawane przez Centrum Badań nad Zagładą IFiS PAN i Żydowski Instytut Historyczny.

8. Walcz z antysemityzmem

Widzisz antysemickie napisy na murach lub treści w Internecie, zgłoś je na hejtstop.pl. Słyszysz antysemickie wypowiedzi w pracy, w szkole, wśród znajomych lub przy rodzinnym stole. Reaguj! Historia pokazała, że antysemityzmu nie można bagatelizować.

9. Pamiętaj, że Żydzi to nie historia!

Żydzi byli i są obywatelami Polski, choć dziś jest ich mniej niż przed wojną. W Polsce nadal działają żydowskie gminy, stowarzyszenia i instytucje kultury. Wiele organizowanych wydarzeń ma charakter otwarty. Dowiedz się, kim są dziś polscy Żydzi!

10. Włącz się

Zastanów się, który z tych tematów najbardziej cię porusza: dialog polsko-żydowski, badanie Zagłady, upamiętnianie żydowskiej historii, walka z antysemityzmem? Poszukaj organizacji, które się tym zajmują. Przyda im się Twoje wsparcie. Forum Dialogu i inne organizacje pozarządowe działają głównie dzięki prywatnym darczyńcom i fundacjom. Zostań darczyńcą, wolontariuszem, zaoferuj profesjonalne usługi swoje lub swojej firmy. Włącz się!

***

Forum Dialogu działa na rzecz dialogu polsko-żydowskiego od 1998 roku. Fundacja powstała w Gliwicach pod nazwą Forum Dialogu Między Narodami. W 2003 roku przeniosła się do Warszawy. Współpracuje z ekspertami, liderami społecznymi, nauczycielami i uczniami z Polski i ze świata. W projekcie edukacyjnym Szkoła Dialogu co roku bierze udział około 1200 uczniów.

Forum Dialogu to również wieloletnie partnerstwa z innymi organizacjami zajmującymi się sprawami żydowskimi, jak American Jewish Committee, czy edukacją, jak Facing History and Ourselves.

Źródło: Forum Dialogu