„Polskie Noble” otrzymali czterej wybitni profesorowie: Krzysztof Pomian, Piotr Trzonkowski, Daniel Gryko i Andrzej Trautman.
Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 6 grudnia na Zamku Królewskim w Warszawie. Wyróżnienie przyznano w czterech obszarach: nauk humanistycznych i społecznych, nauk o życiu i o Ziemi, nauk chemicznych i o materiałach oraz nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich.
Prof. Krzysztof Pomian z Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS) w Paryżu oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu otrzymał Nagrodę FNP 2017 w obszarze nauk humanistycznych i społecznych za pionierskie badania dziejów kolekcjonerstwa oraz wpływu nauki i sztuki na rozwój kultury europejskiej. Profesor został uhonorowany za interdyscyplinarne badania w zakresie historii, kultury, polityki i filozofii europejskiej, teorię muzealnictwa oraz analizę wpływu kolekcjonerstwa na życie intelektualne.
W obszarze nauk o życiu i o Ziemi Nagrodę FNP otrzymał prof. Piotr Trzonkowski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego za badania nad limfocytami T regulatorowymi i ich pionierskie zastosowanie w terapii komórkowej chorób człowieka. Laurem zostały wyróżnione dokonania profesora w zakresie opracowania, rozwinięcia i zastosowania u pacjentów – ze spektakularnym sukcesem – terapii komórkowej osłabiającej działanie układu odpornościowego.
Prof. Daniel Gryko z Instytutu Chemii Organicznej PAN w Warszawie otrzymał nagrodę w obszarze nauk chemicznych za opracowanie oryginalnej metody syntezy i charakteryzację związków z grupy porfirynoidów. Zostały uhonorowane osiągnięcia profesora dotyczące syntezy koroli i porfiryn oraz badania nad ich właściwościami fotofizycznymi. Gryko opracował efektywną metodę otrzymywania koroli (barwników organicznych), co otworzyło nowe możliwości ich zastosowań m.in. w medycynie i diagnostyce medycznej.
W obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich nagrodę FNP otrzymał prof. Andrzej Trautman z Uniwersytetu Warszawskiego za teoretyczne wykazanie realności fal grawitacyjnych. Doceniono badania profesora, które wniosły istotny wkład do teorii fal grawitacyjnych. Trautman wykazał, że fale grawitacyjne istnieją, a ich detekcja jest możliwa. Jego wczesne prace stały się podstawą większości późniejszych badań nad teorią fal grawitacyjnych.
Tegoroczne nagrody wręczyli laureatom prezes Fundacji prof. Maciej Żylicz oraz przewodniczący Rady Fundacji prof. Leon Gradoń. Każdy z laureatów otrzymał statuetkę oraz 200 tys. zł.
W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz państwowych, naukowych oraz reprezentanci środowiska naukowego.
– Stoimy na rozdrożu – mówił podczas uroczystości Jarosław Gowin, wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego. – Możemy pójść drogą, którą konsekwentnie, od początku swojego istnienia reprezentuje i realizuje Fundacja na rzecz Nauki Polskiej – czyli podjąć ryzyko postawienia sobie jak najwyżej poprzeczki, ryzyko podjęcia próby sprostania światowemu poziomowi. Jest też druga droga: żeby wiele nie zmieniać. Jestem przekonany, że tutaj, podczas tej uroczystości reprezentowana jest ta część świata nauki, która gotowa jest na to ryzyko – powiedział.
Prezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej prof. Maciej Żylicz zauważył, że fundacja już od dwudziestu sześciu lat wspiera „najlepszych z najlepszych”. – Ale na tych najlepszych spoczywa też pewien obowiązek. Społeczeństwo bardzo chciałoby, żebyśmy umieli odróżnić, co jest fałszem, a co jest prawdą. Staramy się to robić, jest to dla nas bardzo duże wyzwanie. Musimy, jako przedstawiciele nauki, piętnować fałsz i półprawdę – podkreślił.
Nagrody Fundacji przyznawane są od 1992 roku za szczególne osiągnięcia i odkrycia naukowe, które przesuwają granice poznania i otwierają nowe perspektywy poznawcze, wnoszą wybitny wkład w postęp cywilizacyjny i kulturowy kraju oraz zapewniają Polsce znaczące miejsce w podejmowaniu najbardziej ambitnych wyzwań współczesnego świata.
Do tej pory nagrody otrzymało, łącznie z tegorocznymi laureatami, 95 osób. Wśród nich są profesorowie: Tomasz Dietl, Andrzej Jajszczyk, Jerzy Jedlicki, Krzysztof Matyjaszewski, Jerzy Szacki, Karol Modzelewski, Karol Myśliwiec, Jadwiga Staniszkis, Jan Strelau, Andrzej Udalski i Aleksander Wolszczan.
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej istnieje od 1991 roku i jest największym w Polsce pozabudżetowym źródłem finansowania nauki – niezależną, samofinansującą się instytucją pozarządową typu non-profit, która realizuje misję wspierania nauki.
Źródło: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej
