Na 12 festiwalowych wystawach obejrzymy 120 rzadko dostępnych dla publiczności prac, które na co dzień zamknięte są w magazynach instytucji państwowych lub w prywatnych kolekcjach.
Od 5 października do 7 listopada w Polsce, Francji i Rosji odbędą się wydarzenia pierwszej edycji Festiwalu Józefa Czapskiego. Inicjatorką, pomysłodawczynią i koordynatorką imprezy jest Elżbieta Skoczek, która prowadzi stronę jozefczapski.pl oraz przygotowuje jego biografię. Organizatorem jest Fundacja Susela.
– Dla Czapskiego ważne było malarstwo. Nie mogąc wrócić po wojnie do Polski, chciał, żeby jego najbliżsi, którzy żyją w ojczyźnie zniewolonej komunizmem, mieli z nim kontakt poprzez to, co namalował. Chciałam, by instytucje, które posiadają w swoich zbiorach jego dzieła wyciągnęły je z magazynów i pokazały widzom, zaś instytucje, które na co dzień eksponują prace (np. na wystawach stałych) zorganizowały w ich kontekście spotkania poświęcone Józefowi Czapskiemu – mówi Skoczek.
Na 12 festiwalowych wystawach zaprezentowanych zostanie aż 120 rzadko dostępnych dla publiczności prac, które na co dzień zamknięte są w magazynach instytucji państwowych lub w prywatnych kolekcjach.
Festiwal Józefa Czapskiego otworzy pokaz obrazów artysty z prywatnej kolekcji Krzysztofa Musiała. Na to wydarzenia zaprasza warszawska „Galeria aTAK” 5 października. W czasie wernisażu nowe wątki z biografii malarza odsłoni wspomnienie Jacka Cybisa, syna malarza Jana Cybisa.
Kolejnym ważnym punktem na mapie festiwalu będzie wystawa w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej „Czapski dzisiaj. Malarstwo i rysunek. Prace artysty ze zbiorów Muzeum Archidiecezji Warszawskiej”. Wystawa będzie czynna do 28 stycznia. Po 31 latach przerwy zostanie na niej pokazana kolekcja dzieł Czapskiego zapoczątkowana przez ks. Andrzeja Przekazińskiego, który w latach siedemdziesiątych kupował jego dzieła. Jest to największy zbiór rysunków Czapskiego (poza Archiwum Józefa Czapskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie – nie pokazywanym na co dzień). W 1986 roku, jeszcze za życia Czapskiego, odbyła się w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej wystawa dzieł malarza. Autor jednak nie mógł na nią przyjechać.
Odbędzie się także kilkanaście wykładów i spotkań. W 15 miejscach w Polsce miłośnicy twórczości autora „Na nieludzkiej ziemi” będą mogli zobaczyć nowe prace artysty, niektóre z nich nigdy w Polsce nie pokazywane. Jeden z obrazów Czapskiego został przywieziony specjalnie z prywatnej nowojorskiej kolekcji, by mogła go oglądać polska publiczność w „Piękna Gallery” w Warszawie. Dzieła Czapskiego będzie można także zobaczyć w czasie specjalnego wykładu, który odbędzie się w niedostępnym na co dzień mieszkaniu Czesława Miłosza w Krakowie.
We Francji w Dzień Zaduszny zostaną zapalone znicze na grobie artysty na cmentarzu w Le Mesnil-le-Roi. Dzięki współpracy Fundacji Suseia i Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura tego dnia odbędzie się specjalne oprowadzanie gości po siedzibie paryskiej „Kultury”, gdzie od czasu zakończenia II wojny światowej aż do śmierci zamieszkał Czapski. Będzie można zobaczyć kolekcję dzieł, która jest w posiadaniu Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura. Ponadto w Centre du Dialoque w Paryżu 3 listopada odbędzie się wieczór wspomnień, w czasie którego będzie można posłuchać opowieści osób, które znały artystę.
W Petersburgu 20 października Tatiana Kosinova, która opracowała szlak Józefa Czapskiego, oprowadzi zainteresowanych po mieście. Pokaże miejsca, w których malarz bywał w latach 1912–1919.
Większość prac Czapskiego z okresu przedwojennego została zniszczona w czasie Powstania Warszawskiego. Dlatego tym cenniejsze, że w Muzeum Sopotu będzie można zobaczyć jego obraz „Widok z sopockiej plaży” (1937). Tam także zostaną wyemitowane filmy: „Józef Czapski. Świadek wieku” (2005) oraz „Józef Czapski. Świadek historii” (1989).
Muzeum Narodowe w Warszawie pokaże dwa obrazy z okresu przedwojennego podczas specjalnego Wieczoru w Muzeum. Będą to: „Portret kobiety w pasiastym żakiecie” (1934) oraz „Alejka w parku” (1933).
W Muzeum Śląskim w Katowicach jest najstarszy obraz Czapskiego pokazywany obecnie w Polsce – „Montredon koło Marsylii”. Dzieło pochodzi z prywatnej kolekcji i najprawdopodobniej powstało w latach 1928-1930, w czasie wyjazdu malarza z kapistami do Francji. Janusz Nowak, kustosz z Muzeum Narodowego w Krakowie, wygłosi przy obrazach z kolekcji Muzeum Śląskiego wykład „Od dziennika do obrazu”.
Muzeum Uniwersyteckie w Toruniu po raz pierwszy pokaże zbiory związane z Czapskim zgromadzone w Archiwum Emigracji. Znajduje się tam zbiór rysunków pochodzący z darów od różnych osób, m.in. od spadkobierców poety Wacława Iwaniuka.
Festiwal Józefa Czapskiego zawita do Nielepic, podkrakowskiej wioski, gdzie przekazane Fundacji Suseia przez Michała Popiela de Boisgelin kopie obrazów Józefa Czapskiego zostaną udostępnione szkole. W pałacu w Kurozwękach mieści się największa prywatna kolekcja dzieł malarza, która jest na co dzień udostępniana publiczności. Kopie obrazów zostały namalowane na zlecenie Muzeum Narodowego w Krakowie w ramach projektu Budowy Pawilonu Józefa Czapskiego. Dzięki Stowarzyszeniu Instytut Literacki Kultura z Maisons-Laffitte w szkole pojawią się także podarowane egzemplarze „Kultury” z tekstami autora „Na nieludzkiej ziemi”. Egzemplarze książek Czapskiego przekazało uczniom Wydawnictwo „Znak”.
Źródło: jozefczapski.pl
