Wiersze. Świat. Poema naiwne. Głosy biednych ludzi
Tom I – IV
- Oprawa: Broszurowa
- Liczba stron: t.1: s. 40, t.2: s. 30, t.3: s. 18, t.4: s. 28
- Format: 210 × 298 mm
- ISBN: 978-83-62610-16-7
Najniższa cena z 30 dni przed obniżką: 30.00 zł
Spis treści
Piotr Kłoczowski, Przedmowa
Jerzy Andrzejewski, Wiersze Miłosza w okupowanej Warszawie
Paweł Kądziela, Nota wydawnicza
Paweł Kądziela, Noty o wierszach
Spis tytułów i incipitów utworów opublikowanych w tomach I-III
Indeks osób
Fragment książki
Przedmowa
Odkrycie godne stulecia urodzin Czesława Miłosza!
Dwa graniczne w poezji Miłosza cykle wierszy z 1943 roku Świat i Głosy biednych ludzi w ich pierwszym wydaniu w okupacyjnej Warszawie zostały odnalezione!
Przypominamy je obecnie w postaci reprintu.
Wcześniejszy tom poezji wydany w 1940 roku pod pseudonimem Jan Syruć był już znany, ale również jest to jego pierwsza integralna reedycja.
Wiersze z lat 1939-42 nazwał Miłosz w liście do Kazimierza Wyki z 1941 roku „ogrodem nieplewionym”, ale już w nich odnajdujemy „ten cień proroczy / Jak gdyby gniazdo płonące wśród nocy / Toczyły wichry”, który rozpoznał Miłosz we Wrześniowym poemacie z jesieni 1939 roku.
Po tomiku Wierszy Jana Syrucia Miłosz wydał jeszcze w 1942 roku antologię Pieśń niepodległa, której reedycja ukazała się w Stanach Zjednoczonych nakładem wydawnictwa Ann Arbor w 1981 roku. W tej antologii było również kilka wierszy Miłosza w tym jeden z najwybitniejszych wierszy z lat 1939-1942 – Równina.
Nowy dystans, nową dykcję odnajduje Miłosz w 1943 roku. I od razu arcydzieło tego przełomu: Świat. Poema naiwne, o którym Helen Vendler napisze po latach z okazji amerykańskich tłumaczeń tego cyklu:
„Jest to poemat, do którego każdy Europejczyk z pokolenia Miłosza może wstawić nazwę własnego miejsca urodzenia i rytuały życia znane z dzieciństwa – zarówno we Francji, w Niemczech czy na Węgrzech.
Nawet cnoty zostały tu zeświecczone , odłączone od doktrynalnych definicji, przez co Świat ma być poematem czytelnym i dla chrześcijanina, i dla żyda. Jest de facto czytelny dla każdego, kto był dzieckiem, gdyż porusza nawet tych, którzy nigdy nie znali przedstawionego w nim europejskiego świata. Porusza siłą poetycką, historyczną”.
Cykl Głosy biednych ludzi w jego pierwotnym kształcie razem z nieznaną do dzisiaj przedmową to drugi zbiór tego działu wód w poezji Miłosza jakim był rok 1943. Odnajdujemy w nim czarną perłę poezji Miłosza Biedny chrześcijanin z 1943 roku. Dopiero w tomie Ocalenie wiersz został opublikowany pod znanym nam dzisiaj tytułem Biedny chrześcijanin patrzy na getto. Ten wiersz jest jak gdyby sondą opuszczoną na głębokość, która była współczesnym prawie niedostępna. Nikt wtedy w Europie nie dotarł do języka, który by sprostał zagładzie europejskich Żydów.
Rok później, w 1944 w Czerniowcach, Paul Celan zapisze równie hermetyczny wiersz Todesfuge. Te dwa wiersze pozostały dla nas jak tajemnicze, głębinowe świadectwo z okaleczonej na zawsze Europy. Tak jakby zachowały „ocalającą łaskę, życiodajną tajemnicę (…) tej najwyższej organizacji mowy, którą nazywamy poezją” (George Steiner). Dopiero dzisiaj stają się dla nas powoli zrozumiałe, po blisko sześćdziesięciu latach.
Otwórzmy Świat. Poema naiwne, otwórzmy Głosy biednych ludzi na tym pierwszym maszynopisie Biednego chrześcijanina z 1943 roku…
Pawłowi Kądzieli dziękuję za wspólne przygotowanie tych ineditów Czesława Miłosza do druku.
Piotr Kłoczowski
Kurator Instytutu Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską
Oddziału Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza
Opis książki
Reprint przełomowych w twórczości Noblisty trzech tomów wierszy wydanych podczas okupacji niemieckiej w Warszawie i dotychczas w takim kształcie niewznawianych. Publikacja opatrzona szczegółowymi komentarzami oraz wspomnieniem Jerzego Andrzejewskiego o wspólnych z Miłoszem konspiracyjnych działaniach edytorskich.
Więcej na temat Instytutu Literackiego w Paryżu: www.kulturaparyska.com
Edycja wspólnie z Instytutem Dokumentacji i Studiów nad Literaturą Polską
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Zdjęcia
