Bluźnierstwo

Spis treści

Jarosław Warylewski • Przedmowa

GRZECH

Od bluźnierstwa do przekleństwa: Bluzgać Bogu • Życzyć zła • Maria Peszek, czyli bluźnierstwo odejścia • Błogosławieństwo i przekleństwo • Igraszki z Jezusem • Grzech najcięższy
Grzech domagający się śmierci: Przeciw Bogu i temu, kto rządzi Jego ludem • W imię YHWH • Śmierć poza obozem • Antioch IV Epifanes i inni • Jezus bluźnierca • Między karą naprawczą a odwetem
O złym wzywaniu imienia Boga: Mieć imię • Niewymawialne • Od YHWH do Boga bez imienia • Święte imię Jezus
Świętokradztwo, czyli farbą w obraz: Czynne zbezczeszczenie • Świętokradztwo na plakacie • Szalik jak stuła • Chipsy na Komunię?
Profanacja, czyli przekraczanie granicy sfer: Sacrum i profanum • Imitacja rzeczy świętych • Nie tylko religia

TRANSGRESJA

Nieczyste pomieszanie: modlitwa, seks i uryna: Sakralność a rebours • Brudne – czyste • Sacro-porno na usługach debaty publicznej?
Nieznalska i Janda: co mają genitalia do krzyża?: Ta opresyjna męskość • Krzyż sprzed chrześcijaństwa? • Symbol męki, symbol męski • Poziomy dramatu
Krzyż: święta treść zapisana w kompozycji: Znak, symbol, rzeczywistość • Ukrzyżowane, ukrzyżowani • Z pasyjką i bez niej • Krzyż i swastyka • Znak męki, ale już nie Chrystusa
Dziedzictwo wiary czy dziedzictwo Leonarda?: Ostatnia Wieczerza kobiet • Dan Brown na plakacie • Podwójna lektura: religijna i artystyczna • Samochód prosto z nieba • Wariacja artystyczna czy teologiczna? • Gry z kompozycją?
W co wierzą i nie wierzą artyści?: Od kultu do sztuki i z powrotem • Prawda czasu, prawda obrazu • Demitologizacja szopki
Prowokacja, która zmienia się w skandal: Brutalne przebudzenie • Taniec pod ikonostasem • Prowokacja w służbie wiary? • Bluźnierstwo i pobożność
Toscani – Benetton, czyli dziedzictwo katolickiej wyobraźni: Krytyk Kościoła? • Seropozytywny Jezus • Biznes czy reklama społeczna? • Matryca estetyczna

PRZESTĘPSTWO

Okrutne konsekwencje Noweli Justyniana: Zapobiec gniewowi Boga • Polowanie na bluźnierców • Przeciwko państwu • W kraju bez stosów • Ostatni bluźnierca
Dobro chronione, czyli sekularyzacja bluźnierstwa: Bóg pod ochroną prawa • Grzech w państwie liberalnym • Opcja kryptokatolicka? • Hiszpania: „Gotowanie Chrystusa”, które jest legalne • Francja: szacunek dla ludzi, tolerancja dla idei • Prawo do znieważania religii? • Religijność uczuć • Wolność od znieważenia • Uczucia niewierzących? • Obraza człowieka, a nie Boga
Nieunikniony konflikt wolności: Kolizja dóbr • Odpowiedzialność artystów • Między znieważeniem a krytyką Kościoła • Ignorancja i deprecjacja
Przedmiot czci: kogo wielbimy, a co chronimy? Rzecz i wzór rzeczy • Przedmioty i narzędzia czci • Od przedmiotu kultu do podmiotu czci • Kult obrazowi, cześć osobie • Obrazy święte i ich kopie • Siła symbolizowania
Znieważenie. O (nie)istnieniu przeciętnej wrażliwości: Wrażliwość twórcy, wrażliwość odbiorcy • Doda i autorstwo Biblii • Obrażeni i nieobrażeni Nergalem • Biblia jako przedmiot czci • Nurt ludowy, nurt intelektualny
Kontratyp: sztuka, która uniewinnia: Kryteria konieczne • Czy Nieznalska jest artystką? • Test proporcjonalności • Artystyczna wartość irreligii? • Sztuka (bez)krytyczna • Wolność wypowiedzi komercyjnej
Bezpośrednio czy ewentualnie? O obrazie uczuć religijnych jako celu lub skutku: Żeby obrazić • Sprawca i pokrzywdzony • Znieważyć obrażając czy obrazić znieważając? • W celu i bez celu • Formalne czy materialne? • Nieznalska, czyli sztuka interpretacji chęci • Nergal, czyli zamiar ewentualny? • Nergal, czyli brak zgody • Doda, czyli zamiar bezpośredni
Publiczność i bezpośredniość: czy można obrazić nieobecnych? Miejsce i zachowanie • Obrażeni na odległość • Volenti non fit iniuria • Publicznie po francusku • Dwóch obrażonych
Zakończenie: protestować czy nie protestować?: Prawo do bluźnierstwa • Prawo do oceny moralnej • Demonstracja czy wzgardliwe milczenie? • Wynagrodzenie Bogu i bliźniemu • Dwuznaczne więzy baranka