Z doświadczeń Gandhiego można wyprowadzić wniosek, że działania bez przemocy nie tylko dopuszczają, ale wręcz domagają się stosowania moralnej oraz materialnej i politycznej presji na sprawcę przemocy, aby skruszyć samą strukturę stanowiącą podłoże niesprawiedliwości i gwałtu.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” lato 2025. W wolnym dostępie można przeczytać jedynie jego fragment. W całości jest otwarty tylko dla prenumeratorów naszego pisma i osób z wykupionym pakietem cyfrowym. Subskrypcję można kupić TUTAJ.
Wojna niesie podwójne wyzwanie: praktyczne i intelektualne. Nie zawsze występują one równocześnie. Od czasów, w których spisano Mahabharatę i Iliadę,postawy wobec wojny rozciągają się pomiędzy bohaterską obroną a tchórzostwem. Żadna z nich nie jest nienaturalna, zachodzą one bowiem spontanicznie, jeszcze bez wyraźnej refleksji i kalkulacji.
Postawa jest odpowiedzią na agresję, wynika z instynktu życia. Dopiero przeżycie gwałtu i okrucieństwa wojny skłania do zajmowania się wojną na płaszczyźnie intelektualnej, tworzenia koncepcji i teorii. Ziarna moralności i prawa nie są jednak obce instynktowi, w stanie surowym tkwią wewnątrz dramatów egzystencjalnych, są elementem trudnej, skomplikowanej historii – dlatego stanowią konieczną i wyłączną podstawę myślenia o konfliktach i wojnach. Nie ma myślenia o wojnie poza moralnością.
Hugo Grotius wyraźnie wskazuje, że jego rozważania o prawie międzynarodowym powstały na podłożu doświadczenia bestialstwa wojny, w którym pogrążyły się kraje Europy podczas wojny trzydziestoletniej.
Wykup prenumeratę „Więzi”
i czytaj bez ograniczeń
Pakiet Druk+Cyfra
-
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
z bezpłatną dostawą w Polsce - 4 numery „Więzi” w formatach epub, mobi, pdf (do pobrania w trakcie trwania prenumeraty)
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl na 365 dni (od momentu zakupu)
- 4 drukowane numery kwartalnika „Więź”
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Jeśli mieszkasz za granicą Polski, napisz do nas: prenumerata@wiez.pl.
Pakiet cyfrowy
- Pełny dostęp online do artykułów kwartalnika i treści portalu Więź.pl (od momentu zakupu) przez 90 lub 365 dni
- Kwartalnik „Więź” w formatach epub, mobi, pdf przez kwartał lub rok (do pobrania
w trakcie trwania prenumeraty)
Wesprzyj dodatkowo „Więź” – wybierz prenumeratę sponsorską.
Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” lato 2025 jako część bloku tematycznego „Duchowość walki”.
Pozostałe teksty bloku:
„Jak walczyć o lepszy Kościół?”, Tośka Szewczyk w rozmowie ze Zbigniewem Nosowskim
„Walczyć – znaczy budować”, s. Małgorzata Chmielewska w rozmowie z Kacprem Mojsą
ks. Mirosław Tykfer, „Jak dziś walczyć o pokój?”
Przeczytaj także
