Wiosna 2024, nr 1

Zamów

Jak zaufać juhasowi, kie jemu chybio uodwogi? Uotwarty list do episkopatu

Fot. episkopat.pl

Wołom do Wos, Juhasi Ponjezusowego Kościoła: nie jest dobrze na nasej holi! Mój syn Jantek do kościoła nie chodzi, a wnucek Jurecek pedzioł, ze kce uostać apostatom.

Uostomili Ekscelencje i Eminencje!

Pisem do Wos jo, Jendruś, i pisem po prośbie, ale nie bójcie sie, uo dutki haw nie idzie. Z potrzeby starego i stropionego serca pisem. Cobyście pojeni, o co mi chodzi, muse Wom nopierwej pedzieć dwie historie: jednom długsom, a smutnom; a drugom krótsom, za to wesołom. Posłuchojcie.

Pierso historia.

Za młodu krapke-k juhasowoł, a krapke baciarzył, ale kiek poznoł Marysie, ustatkować jek sie musioł. Coby dutków starcyło, kupcyłek drzewem, a coby sie lepiej kupcyło, gorzołke sie popijało. A pote to juz wiecie, jako to jes… gorzołke sie piło, nawet kie kupcynio nie było.

Prawie dwajścia roków temu dobiłek torgu w Robce i wracali my sie z mojim Tomeckiem autem w chałpe. Mioł wtedy 19 roków. Tomuś mi godo: „tato, nie pijcie telo”, nale co jo bedym smarka słuchoł. Wracali my sie po nocy i Tomecek juz usnon, a jo, pewny sobie za kierownicom. Zaroz za Bukowinom za wartko zjezdzołek z brzyzku, wzrok mi sie stracił i wjechali my w drzewo. Przebudziłek sie po kwili i godom Tomkowi, ze trza iś du dómu na nogak, ale ten sie nie uobzywo, głowa mu wisi bezwłodnie i krew leci z usów. Zrozumiołek, zek chłopoka zabił. Kozdy przyzwojity uociec by płakoł, lecioł wartko do noblizsyk gazdów, no a jo… wstyd teli i pisać uo tym cienzko… namyślołek uciekać. Gorzej jesce! Posadziłek Tomka za kierownicom, coby wyglondało, ze to pono uón nos wióz!

Ratunek jest w grzechu uznanym i załowanym, a nie w udawaniu

Udostępnij tekst

Kiek sed du dómu, chyciła mnie tako noremno zołość i wstyd, tako rozpac, ze pedziołek se: „kieś taki podły, to idź, ze skały sie ciśnij i zywot swój skóńc” i tak-ek kcioł zrobić. Zamiast du dómu posedek w Tatry, coby sie rucić w dół z ftoregosi wierchu. Kiek juz tak stoł, a podemnom ciemność piekielno, dopatrzołek w uoddalyniu jakisi dym nad lasem, jak kieby z watry abo z kómina. A było to nad Wiktorówkami, co tam bioli uojculkowie siedzom. I ten dym, nie wiym, cy to mi sie przywidziało w tym pijanym widzie, ale mioł kształt jak kieby znaku pytajoncego. Jak kieby mnie tam do uojculków pytoł. Pognołek na Wiktorówki i zaconek z całej siły burzyć do dźwierzy (cheba była jako cworto nad raniem), coby sie ftory uobudził i przyseł na ratunek mojej niescyńśliwej dusy. I uotwarli i do nuka mnie napytali. Pedziołek im, zek syna zamordowoł i ze kciołek sie zabić.

Jedyn ś nik, Pieter mu było po nasemu, zostoł se mnom w cornej izbie, a insi pośli spać (tak zek piyrse myśloł, ale Pieter mi pote pedzioł, ze pośli do kaplicy niebo dlo mnie śturmować i dlo całej mojej rodziny). Płakołek tak i płakołek, jaz zek usłysoł, ze i Pietrowi tyz płacki idom. „Cemuz płacecie?” pytom sie go, a uon na to, ze płace, bo cuje, jak bardzo mnie boli. Wtedy zek sie juz doimyntnie uozkleił i zacołek wyć jak wilk. Zaraz pote łzy mi sie skóńcyły i spodek na kolana Pana Jezusa pytać, cobyk sie móg wysłuchać i coby mnie jesce ratowoł. I Jezus mnie, morderce włosnego syna, uobłapił tak, jak kieby to była sama moja matuś. I to był piersy cud!

Zaroz potym Pietrek zawióz mnie du domu, do Marysi, ftoro juz wtedy nos dwók z Tomaskiem uopłakowała. Nie domyslajyncy się jesce nicego, uciesyła sie uokrutnie, ze choć jedyn sie jej wrócił. Podesedek ku niej, coby jej całom prowde pedzieć i uo przebocynie dlo mnie pytać, coby mnie z domu nie wyganiała, bok łajdok, ale kochom jom i nase dzieciska. I wte drugi cud – bo mnie nie wygnała, nad mojom nyndzom sie zlutowała. A Pieter (widziołek to bez okno) siedzioł na uoborze na gnotku i te swoje corne koroliki myndlył w ryncak. Wtedy zauwozyłek, ze kolor jego sukienki był jednaki, jako i sierzć nasego uowcorka, co społ przy budzie, jak kieby Pon Jezus posłoł Pietra strzec mojom potraconom baraniom duse. Zawołali my Pietrka do izby, coby sie zagrzoł. A ten wypił harbaty i pedzioł, ze trzeba teroz na policyjom pojechać i haniok sie znowu wyspowiadać i ludzkiej sprawiedliwości sie poddać.

We wiesne zapod wyrok, bede musioł pół roku w hereście posiedzieć. Wtedy namyślołek, ze i reście mojik dzieciontecek musem pedzieć, jak to po prowdzie było i cały swój styd na nowo uokozać, coby cygaństwo nos nie struło, jak jako gnojówka co wyloto do potoka w nasej dziedzinie. Kciołek pedzieć dzieciom, ale ni mogek, strach mnie teli uoblecioł, jaz została jedna niedziela. Kie byli my całom rodzinom w kościele, a i Pietrek przyjechoł, co by sie pozegnać, probosc cytali Ewangelijom uo dobrym i złym łotrze. Wtedy do mnie dosło, ze musem sie syćkim przyznać. Kiek wstoł, Pieter i Marysia stanyni wedle mnie jako dwa hrube janioły. I stołek tak kilka zdrowasiek, zakiel zek im pedzioł uo mojej nyndzy, uo zolu za Tomaskiem i uo ratunku uod Pana Jezusa. I wiycie co, zaś były łzy i to takie płacki cyste jak siompawica, co niesie zycie i wybawienie uod posuchy. Kiek skońcył, wielu gazdow przychodziło nas wyobłapować i nawet ten brzydźki Stasek zzo bzyzka, co my sie ś nim scyrze nie lubieli, podeseł zasmarkany, uobłapiył mnie i pedzioł, ze jak bedzie trzeba, to bedzie woził za mnie drzewo, coby moja rodzina nie biedowała. I woził i grosa nie wzion!

We wienzieniu nie było cienzko. Sytka tam godali, ze uoni niewinni. A jo im na to, zek jest morderca i to z premedytacyjom (no bo gorzołka to przecie był mój wybór), tak ze mieli do mnie sacunek. Pietrek, Maryś i dziecyska mnie uodwiedzali i cas zlecioł jak staro Kiermusowo kiedysik z karuzeli – pare zwyrtnieńć i kóniec.

Kiek sie wrócił du dómu, jakisi strasny smutek mnie uogarnon. Zol za Tomaskiem i styd mnie napadli jak jacysi zbójcy, jaze na ziem powalyli, a z sił i chyńci do zycio uograbili. I znowu Pietrek mnie uratowoł (Marysia pewnie za nim uodkozała), bo mi pedzioł, cobyk se jakom cienzkom pokute wzion. Nie rozumiołek, co do mnie Pietrek godoł, bo przecie jak kóń sie z wozem w błocie zakopie, to jakoz to mu ulzy, kie sie mu cienzoru dołozy? Ale wiycie co, dowierzołek juz wtedy Pietrowi bardziej jako samemu sobie. Pojonek, ze jego mondrość nie jest ino uod niego, ba jakby jakosi starso, tak staro jak Krystusów Kościół. 

Za pokute zek se wyznacył, coby w kozdom sobote zanieść na Wiktorówki worek drew, coby uojculkowie mieli na cym strawe warzyć, a w zime nie marzli. I wiycie, ze cym wiencej tyk drew nosiłek i cym były cienzejse, tym na dusy robiło mi sie lekcej. I kie została jedna sobota i jeden worek, wzieno mnie cosi połomało. Krzyze cy jakisik insy pieron. Smutno mi sie zrobiło, ze terminu nie dotrzymom. Budzem sie rano i co widzem… pienciu biołyk braciskow, miendzy nimi Pietrek i stary kulawy Grzesiek, stojom i kazujom sobie ten worek dać, ze to uoni go za mnie na wierk zaniesom. Pote mi Marysia pedziała, ze w tom niedziele na msy na Wiktorówkak jedna ze scelin bukowych była niesiono w procesyji, a pote lezała na uołtorzu. Zawse kciołek sie spytać Pietrka, co to miało znacyć, ale znajency go, na pewno cosi ślachetnego i mondrego.

A teroz i historjo drugo – weselso i krótso. Kie miołek ze śtyrnoście roków, było u nos w rodzinie wesele. Zabili my świnie i mama z ciotkami uozbierali jom w suterynie. Rano nastympnego dnia, kie przyśli robić kiełbasy, salcesony i peklować szynki, dopatrzały, ze jak kieby bocku było mniej, jakby jakisi pies abo złodziej w nocy sie zakrod i kawołek ukrod. Nie wiada było, fto by to tyz móg być. Dwa dni potem mój kuzyn Stasek, co skróny braku miejsc w izbie, społ w sopie, przyseł do nasej cornej izby napić sie harbaty. Cosik nom tak zacyno uokrutnie podśmierdować. Poźreli my sie z mamom po sobie i juz my wiedzieli, co sie z bockiem stało. Kuzyn trzymo go pod kapotom, a w nocy i w dzień se podjado. Matuś mrugnyny na mnie uokiem i pado: „Podźcie chłopoki siendnieme se na ławecce przed chałpom, harbaty sie napijeme”. Nyj tak my zrobili.

Nopierwej przyseł ku nom uowcorek Gburek (przódzi uón był Burek, ale ze uokrutnie stropiony mo wyraz kufy, to my mu zmienili imię). Siednon przed kuzynem i zacon nosem pociongać, jak kieby docuł cosik dobrego. Nie mineny ze trzy minuty, jak zleciały sie cheba syćkie psy ze wsi. Nawet kulawy sołtysów Uolbrzym przykuśtykoł na trzek nogak (jednom mu wilki uodgryzły, kie uowiec bronił), coby sie niebiańskom woniom zjełcanego bocku sycić. I uobsiadły Staska syćkie psy, nicym pobozne babiny kaplicke na majówke, i jeny sie wpatrzować w niego jak w uoblice noświentsej Panienki, cekajyncy na cud, jak nie z góry, to choć z bocku. Kie Stasek pojon, ze jego tajemnica sie wydała, wyjon dosulany kawołek spod pazuchy, cisnom go psom i uciók do sopy. Bo wiecie, to, cego Stasek wtedy jesce nie rozumioł, to to, ze kie ftosi cały cos nosi ze sobom taki kawoł miysa, to do smrodu sie przyzwycajo i juz go nie cuje.

A teroz napisem, co mi na sercu lezy. Kciołek napisać tyn list juz jakiś cos temu, alek sie strzymowoł, bo jo nieucony i kaz mi ta pisać do Ekselencjów i Eminencjów. Na teoologiji sie nie wyznom, ale wiem chojco uo zyciu, uo juhasowaniu, uo przeboceniu, uo płacek wylywaniu. Nie wołom do Wos z wiyrchów, ba z doliny jako łotr, morderca, pijok, ale juz nie tfórz.

Wołom do Wos, Juhasi Ponjezusowego Kościoła: nie jest dobrze na nasej holi! Mój syn Jantek do kościoła nie chodzi, a wnucek Jurecek pedzioł, ze kce uostać apostatom. Pomyślołek, ze gorzołki nie kce pić, tok sie i uciesył. No, ale mi Jantek wytłomacył, ze uon od Krystusowego Koscioła kce uodyńść, uobrazić sie na Pana Jezusa, choć go nie poznoł. Toz to zgroza. Kany uón pudzie, kie dopadnie go kiedy tako strasecno tynsknica abo rozpac jak mnie? Fto go naucy płacki łotrowskie wylywać i z uodwogom z tym pierońskim grzychem sie mocować?

Umyśloł jo napisać toten list wcora, kiek sie wracoł z pogrzebu mojego nolepsego przyjaciela. Pietrek uodeseł na niebieskie hole. Młodsy był jako jo, ale Pon Jezus doł mi go za przyjaciela i przewodnika. Pietrek cienzko pracowoł i cienzko chorowoł, ale za to pieknie słuchoł, pieknie sie modlył i pieknie umieroł. I kiedyk stoł nad jego grobem pojonek, ze te uostatnie sceliny, cok ik nie doł rady zanieść na Wiktorówki, mom zanieść Wom, Wielebni Ksiynzo Biskupi, cobyście napolyli w swoik sercak, coby zor miłowanio w was buchnon, a syćkie strachy uod Wos uodegnoł. Coby Krystusowy Kościoł był Pietrkowy – słuchajoncy, uozmodlony, skrusony, ratujoncy syćkik biedoków, mondry, ale nie mendrkujoncy.

W Pietrkowym juhasowaniu zno sie swoje uowce i idzie sie razym ś nimi, cy słonko świeci, cy siompawica, cy kurniawa. Nie do sie siedzieć przy kafloku abo jechać z uowcami piyknym autym (som zek słysoł, jak kolyndnicy śpiywali w tym roku „przejechali sie Bentleyem pastyrze”). Juhas ni mo uowiec, nie jego uone som, ba uon jest ik. Musom znać jego głos, ufać mu. A jak zaufać, kie juhasowi chybio uodwogi? Locegoz miołby Jantek cy Jurecek iś do spowiedzi, kie juhas nie uokazuje skruchy, nie przeproso, nie załuje?

Pomiendzy Wasymi Ekselencjami i Eminencjami jest wiele poboznyk i mondryk juhasów. Ino kielo uodwoznyk? Jak sie w Episkopacie ni mozecie dogadać, to przecie kozdy z Wos moze we włosnej diecezyji zuorganizować dwie komisyje – takom, co przypatrzy sie agentom, i takom, co przypatrzy sie tym, co pchali łapy do gaci nasyk dziecisk. Cy to jaz tak wiele? Przecie smród zjełcanego bocku jest nie do zdzier-zynio. Cy wy go nie cujecie, cy Wos nie mgli? Mojego syna i wnucka zemglyło. Zróbcie to dlo włosnego ratunku, dlo ukrzywdzonyk i porazonyk, dlo winowajców, coby przed śmierzciom mieli cas sie nawrócić i załować za grzechy. Zrobcie to tyz dlo syćkik ksiendzów, uojculków i siostrzycek, coby smród zjełcanego bocku spod kosule jednyk nie przechodziył na insyk, ftorzy sie piyknie modlom, piyknie słuchajom i co som dani nom za przewodników po zyciowyk pyrciak.

Pieter przyjon mojom spowiedź, ale był lo mnie twardy, bo mnie jako swego przyjaciela miłowoł – kozoł mi pedzieć syćko Marysi, a pote na policyji. Ja pote som pojonek, ze ratunek jest w grzechu uznanym i załowanym, a nie w udawaniu. Kiedy wyznołek mój grzyk w kościele (dzieciom swojim i gazdom z nasej dziedziny), pocułek prowdziwom krześcijanskom ślebode.

Nie kcielibyście i Wy, Wielebni, jej zasmakować?

Wesprzyj Więź

Uostońcie z Bogiem,

A Ty, Duchu Świynty, jak holny duj w nasyk sercak! Hej!

Jyndrek

Podziel się

93
21
Wiadomość