rE-medium | Tygodnik Powszechny

Wiosna 2024, nr 1

Zamów

Tutaj i wszędzie

Paradygmat Jerzego Surdykowskiego rekomenduje na rewersie okładki ks. prof. Michał Heller, kosmolog, laureat prestiżowej nagrody Templetona. Pisze on: „Nauka jest największą przygodą ludzkości, a nauka skojarzona z pytaniami o los człowieka jest tematem literackim par excellence. Dlaczego więc literatura tak bardzo unika tematów związanych z nauką? To jest właśnie powodem, dla którego książka Jerzego Surdykowskiego jest tak wyjątkowa”.
Trudno Paradygmat jednoznacznie zakwalifikować gatunkowo. Wydaje się, że to powieść i to powieść przygodowa, skonstruowana jak opowieść o Bondzie czy Indianie Jonesie, ale szybująca znacznie wyżej – również w znaczeniu dosłownym, bo przecież wiele w niej się mówi o kosmosie – niż zwykłe powieści akcji. Ma w sobie też coś z traktatu filozoficznego, zawierającego elementy wykładów z fizyki, chemii i medycyny. Można też określić ją mianem zbeletryzowanego eseju lub traktatu moralnego.
Na początku książki autor zamieszcza dwa motta – z Anatola France’a: „przypadek jest pseudonimem Boga” i z Alberta Einsteina: „Bóg nie gra w kości”. Wszyscy główni bohaterowie książki Surdykowskiego, a są to uczeni i lekarze, wyznają i stosują w swoich badania naukowy pogląd na świat. Wiele razy – podkreślałem sobie to przy lekturze, jednak było tego tak dużo, że w końcu przestałem liczyć – któraś z postaci mówi: „Boga nie ma!” I wyjaśnia naukowo: „Są tylko stany pobudzenia płatów skroniowych mózgu”. […]Pijany rosyjski uczony, a zarazem szpieg dywaguje: „Jeśli wszechświat powstał z Wielkiego Wybuchu, to nie jest jedyny. Szukacie tam zasady antropicznej, interwencji nadprzyrodzonej, boskiej cząstki […]. Jedynym sposobem, żeby pozbyć się tego «Boga fizyków», jest wygenerewanie przez człowieka nowego wszechświata. Jest to możliwe, jeśli w akceleratorze wytworzymy mały bąbel czasoprzestrzeni, który dostanie dostatecznie duży impuls energii”.

Cały tekst w miesięczniku WIĘŹ nr 4/2012 (dostępny także w wersji elektronicznej jako e-book)

Podziel się

Wiadomość

5 stycznia 2024 r. wyłączyliśmy sekcję Komentarze pod tekstami portalu Więź.pl. Zapraszamy do dyskusji w naszych mediach społecznościowych.